Al vrij snel na publicatie bleek bij Kolonisten van Catan de flexibiliteit van het spelmechanisme. Spelers maakten, in navolging van de Zeevaarder-scenario’s, hun eigen scenario’s en varianten bij het spel. En toen Kosmos (de uitgever) een oproep deed aan spelers om hun eigen creaties in te sturen leverde dat toch iets meer inzendingen dan ze verwacht hadden. Uiteindelijk werd een paar jaar later uiteindelijk “Das Buch” gepubliceerd: Een foedraal met een boek en een materiaaldoos.
Een boek, omdat er zoveel tekst en afbeelding was dat dat niet in een simpele folder kon, zoals men met de Zeevaarders-regels had gedaan: bijna 200 pagina’s. Het is dan ook een gewoon gebonden boek met harde kaft geworden. In die bijna 200 pagina’s wat informatie over de geschiedenis van Catan, tips, informatie over het kaartspel en nog een paar zaken. Maar het grootste deel van het boek wordt toch ingenomen door de diverse scenario’s en varianten, en de beschrijving van het materiaal.
De materiaaldoos bevat diverse kartonnen platen met de bekende Catan-tegels, en een zeer diverse verzameling aan fiches, kaarten (bonuskaarten bijvoorbeeld), voetjes (voor bijvoorbeeld luchtballonnen), een wijzer en een aantal plastic zakjes (zip-locks) om het geheel netjes en overzichtelijk op te kunnen bergen.
In het boek worden in totaal 15 scenario’s en 18 varianten voor het Catan bordspel beschreven.
De scenario’s worden gedetailleerd beschreven. Ze hebben namen als Bermuda-driehoek (schepen kunnen vergaan), De Ontdekkers (een groot deel van het bord is nog onontdekt), De Stormvloed (aan het einde worden dijken gebouwd, en kunnen er overstromingen plaatsvinden) of Catan Express (bouw dorpen, steden en spoorwegen, en aan het einde van het spel racen met je ene treintje). De meeste scenario’s zijn geschikt voor 3-4 of 3-6 spelers. Maar er is ook een scenario dat geschkikt is voor twee personen. De scenario’s vragen een redelijk uitgebreide inleiding, en hebben vaak een bijzondere opstelling. Zoals van Kosmos verwacht is dat alles heel netjes en goed uitgewerkt, met om te beginnnen een klein verhaaltje als inleiding, en dan de vermelding van het benodigde materiaal, de opbouw van het eiland, de overige voorbereidingen, en alle wijzigingen ten opzichte van de gewone spelregels. En omdat het benodigde materiaal en de opbouw van het eiland varieert naar gelang het spelersaantal, wordt voor elke verschillende opbouw een apart hoofdstukje ingeruimd.
Zo wordt bijvoorbeeld het scenario De Koloniën ingeleid met een pagina tekst over de neiging van de Catanners om toch weer op zee op onderzoek uit te gaan en vreemde kusten op te zoeken. In het volgende deel worden de opbouw en de regelwijzigingen weergegeven. In dit geval: alleen voor 3-4 spelers, maar daar zijn wel 7 pagina’s voor nodig! Bij de meeste scenario’s is het aantal benodigde pagina’s wat kleiner, of is het scenario ook met andere aantallen personen te spelen.
Iets minder bewerkelijk, en sneller te spelen, zijn de diverse varianten. Deze nemen vaak niet meer dan een enkele kolom in in het boek. Een kopje, een plaatje, enkele alinea’s tekst en klaar: spelen maar! Voorbeelden van varianten zijn:Gebeurtenissen op Catan (dobbelsteenworpen hebben bij-effecten), Burchten op Catan (bescherm een landtegel tegen de roveer), Vulcanië (getalchips kunnen verschuiven bij een 7), De Magische 7 (bij 1+6 levert het toverkasteel een ontwikkelingskaart). Deze varianten vereisen soms een speciale tegel (bijvoorbeeld: de vulkaan), soms een paar chips uit de materiaaldoos, en ook dat is duidelijk aangegeven.
Voor de Catan-liefhebber is dit een hoeveelheid materiaal en mogelijkheden waar je wel even mee zoet bent. Zeker als je een van de scenario’s dan ook nog gaat combineren met één of meer varianten.
Al dit materiaal kan natuurlijk ook weer gebruikt worden om de eigen creativiteit te stimuleren en zelf een scenario uit te werken: er is volop materiaal. Ik kan me indenken dat een nederlander nog wel iets kan verzinnen met de rivieren, de dijken en de stormvloed-chips…
Het is alles bij elkaar zoveel, dat het niet doenlijk is om alles uitgebreid te bespreken. Als je iets uit dit boek nader beschreven zou willen zien kun je natuurlijk even een reactie plaatsen.