Twee jaar geleden werd door het Duitse Kosmos een klein, nieuw Catan-spelletje uitgegeven: het Catan Dobbelspel. Een spelletje in een klein doosje, met makkelijke (want weinig) regels. Het duurde vervolgens even, maar uiteindelijk heeft 999 Games er een Nederlandse versie van uitgebracht.
Elke speler heeft een velletje met zijn eigen eilandje, en probeert in 15 beurten zo veel mogelijk punten te verzamelen door dat eilandje vol te bouwen. Alles wat je bouwt levert punten op, en wel steeds meer naarmate je er meer van hetzelfde bouwt (behalve bij de straten). Dat bouwen kost grondstoffen – het is per slot van rekening een Catan-spel. Die grondstoffen staan op de dobbelstenen die je drie keer mag gooien.
Bij de toekenning van de prijs Spiel des Jahres worden sinds het allereerste begin in 1979 ook met een zekere regelmaat bijzondere prijzen toegekend. Van 1989 t/m 2000 is er ook structureel toegekend de “Sonderpreis – Kinderspiel”. Vanaf 2001 is dit echter een reguliere, aparte prijs die op gelijke hoogte staat met de “gewone” prijs “Spiel des Jahres”.
Deze prijs wordt toegekend aan spellen voor jonge kinderen. Het is niet meer dan logisch dat voor deze categorie spelers een aparte prijs wordt toegekend. Jonge kinderen kunnen nu eenmaal niet meespelen met de reguliere prijswinnaars van de prijs Spiel des Jahres.
Drie jaar na het verschijnen van het spel De Kolonisten van Catan in Duitsland werd er een uitbreiding uitgebracht door Kosmos waarmee onderdelen uit het leven van twee historische personen konden worden nagespeeld. Het ene scenario uit deze doos bood de mogelijkheid om het bouwen van de pyramide van Cheops na te spelen. Het andere scenario laat de spelers de veroveringstocht van Alexander de Grote naspelen.
Vandaag is als eerste Alexander aan de beurt. Cheops komt waarschijnlijk later nog een keer, evenals de andere twee scenario’s.
Het eerste bijzondere aan deze scenario’s is dat ze wel met het basisspel worden gespeeld, maar dat de landschaptegels in de doos mogen blijven liggen. Ook dit scenario wordt namelijk afgewikkeld op een vast bord, waar een stuk aarde, grofweg van Griekenland tot India, is afgebeeld. Wel onderverdeeld in de bekende zeshoeken natuurlijk, en met de bekende afbeeldingen. Ook de tweede scenario-doos, en diverse later verschenen scenario’s hebben overigens een vast bord gekregen.
Het tweede wat opvalt bij dit scenario, is dat de spelers niet eerst een of meer dorpen bouwen op het bord. De eerste dorpen worden namelijk gebouwd langs de route die door een Alexander-figuur wordt afgelegd over het bord. Omdat de spelers dus in het begin geen dorpen hebben, wordt voorafgaand aan het spel een grote gemengde stapel grondstoffenkaarten gemaakt, waar de spelers elke beurt een kaart van nemen, net zo lang totdat deze stapel op is. Dat geldt ook (a) als een speler al een of meer dorpen heeft gebouwd, en (b) als er een 7 is gegooid. Grondstoffenkaarten waarmee betaald is vormen vervolgens de gebruikelijke grondstoffenstapels.
Catan: Alexander de Grote (spelsituatie)
Ik schreef zojuist al dat een Alexander-figuur over het bord reist (zie foto). Op het bord is deze route aangegeven met pijlen, en elke beurt (na het dobbelen voor de gronstoffen) wordt Alexander verplaatst naar de volgende positie. Daarbij worden elke keer hetzij een tempel-symbool, hetzij een gebeurtenisfiche oversprongen. De betreffende gebeurtenis (bouwen van een dorp bij een tempel, dan wel hongersnood, bruggenbouw, veldslag of standbeeld bij de fiches) wordt vervolgens geveild. Voor een bod mogen de spelers per soort gebeurtenis slechts bepaalde grondstoffen inzetten. De speler die de meeste grondstoffen biedt krijgt het recht om een dorp te bouwen (tempel), of krijgt het fiche. Dorpen zijn nodig om vervolgens, volgens de standaard Catan-manier, wegen en nieuwe dorpen/steden aan te bouwen. De fiches leveren bonuskaarten met punten op, vergelijkbaar met de bonuskaarten Grootste Riddermacht en Langste Handelsroute. Hier geldt: als je de meeste fiches hebt, krijg je ook meer bonuspunten.
Gedurende het spel raakt de gemengde stapel met grondstoffen uitgeput. Op dat moment moet je eigenlijk al dorpen hebben gebouwd, anders ben je snel uitgespeeld. Je kunt dan misschien nog even proberen de verzamelde grondstoffen in te zetten om een dorp te bouwen, maar zonder dorp krijg je dan natuurlijk geen nieuwe grondstoffen meer.
Aan het einde van zijn leven reist Alexander wat langzamer: alleen met een 7 springt hij over de laatste kruispunten heen. Als Alexander op het einde van de route aankomt, of als de actieve speler 14 punten heeft gehaald, is het spel afgelopen. Dan kun je het bord omdraaien, wat ander materiaal aan de spelers geven, en Cheops nadoen…
Vandaag in de serie met prijswinnaars een treinenspel. Ticket to Ride (duits: Zug um Zug) is een spel waarin spelers steeds een traject tussen twee naburige steden claimen, in een poging om een aantal langere routes (tickets) te vervullen. Zowel het claimen van een traject als het vervullen van eigen tickets levert punten op. Een ticket op de hand hebben maar niet vervullen levert echter minpunten op.
Een kleurrijk spel, met eenvoudige regels, maar altijd spannend. Zou het daarom zo vaak bekroond zijn?
Een vreemde titel misschien? Het gaat deze week over water, en landschappen, op Catan-tegels. Mensen die Catan wel eens gespeeld hebben herkennen de standaard-tegels van 999 Games wel. En, zoals al eerder op deze site geschreven, 999 Games stopt nog steeds hetzelfde materiaal in haar dozen. Dus mensen die eenmaal Catan hebben leren spelen herkennen die materialen altijd, zolang 999 Games daar niets aan verandert. (Hoewel, ik heb onlangs gehoord dat men bij 999 ook op plastic over zou gaan stappen…)
Maar onze oosterburen hebben ondertussen wel het een en ander veranderd aan het uiterlijk van het spel. Het meest opvallende verschil in materiaal is natuurlijk het plastic materiaal. Maar daar wil ik deze keer niet over schrijven, mogelijk komt dat nog een andere keer. Nee, deze keer gaat het alleen over de tegels die het bord vormen.
