Spiel 2024 brak bij de aankondiging al met een traditie: voor het eerst in jaren zou de beurs niet samenvallen met de herfstvakantie in Nordrhein-Westfalen. Het beursgebouw was dan immers al bezet, en dus moest Merz Verlag op zoek naar een alternatieve datum.
Die vonden ze in het lange weekend van 3 tot en met 6 oktober. Op 3 oktober viert Duitsland de Dag van de Duitse Eenheid, een landelijke feestdag. Net zoals bij ons met Hemelvaart zullen de meeste mensen ook de vrijdag vrij nemen, waardoor vooraf al een drukke beurs verwacht werd.
Of die verwachting uitkwam en wat er verder allemaal gebeurde op en om de beurs lees je in dit beursverslag
Woensdag
Die andere traditie bleef wel intact: op woensdag wordt de beurs geopend met de persconferentie. Net als vorig jaar werden we door Carol Rapp, directrice van Merz Verlag, en Robin de Cleur, perschef en communications manager, meegenomen door wat cijfers over de (Duitse) spellen- en speelgoedbranche. Zo is het marktaandeel speelgoed met 4,9% gekrompen, maar zijn spellen en puzzels redelijk gelijk gebleven met een kleine min van 0,1%. Dit komt echter volledig door de spellen, en dan voornamelijk de Trading Card Games, die zorgen voor een plus van 0,4%. Ook het segment puzzels is namelijk flink gekrompen met 6,8%.
Met deze cijfers moeten we echter wel goed onthouden dat er in de coronajaren juist een gigantische toename geweest is. Het is dus niet vreemd dat er nu, na wat normale jaren, een kleine correctie plaatsvindt.
Aan de positieve kant werd ook nog gedeeld dat Spiel dit jaar wederom gegroeid is: het beursoppervlak is met 68.500m2 wederom een record. Wat dan weer hetzelfde bleef is de indeling van de hallen. De thematische indeling die vorig jaar is ingezet werd wat verder verfijnd, maar hier zagen we geen grote veranderingen. Goed nieuws voor de mensen die de hallen voornamelijk navigeren op ruimtelijk inzicht en herinneringen van vorig jaar: de (grote) uitgevers staan grotendeels op dezelfde plek, wat de hoop doet leven dat we de komende jaren kunnen wennen aan deze indeling.
Na de cijfers was het tijd voor de uitreiking van de Deutscher Spiele Preis, maar eerst werd een speciale gast geïntroduceerd. Naast mascotte Meeps de kat heeft Spiel dit jaar voor het eerst namelijk ook een ambassadeur: Alea der Bescheidene, zanger van de (erg goede!) Duitse rockband Saltatio Mortis. De bandleden zijn zelf fervent bord- en rollenspelers, en de organisatie wil met deze samenwerking een brug slaan tussen bord- en rollenspellen, muziek, en literatuur. Dit project, dat Finsterwacht gedoopt is, ziet meerdere grote namen deelnemen: zo hebben naast Saltatio Mortis ook bestsellerauteur Bernhard Hennen en Nikolai Hoch, editor van het in Duitsland wereldberoemde rollenspel Das Schwartze Auge, hun bijdragen geleverd.
Samen met Carol Rapp mocht Alea de winnaars van de Deutscher Spiele Preis bekendmaken. De prijs voor het beste kinderspel werd gewonnen door Magische Schlüssel van Game Factory en Happy Baobab.
Het brons voor het beste bordspel is er voor Die Weiße Burg van KOSMOS en Devir, het zilver voor Sky Team van KOSMOS en Scorpion Masqué, en de gouden hoofdprijs voor beste bordspel ging naar Mischwald van Lookout.
De volledige top 10 staat op de website van Spiel.
Na het officiële deel was er tijd om over de Neuheitenschau te lopen. Vorig jaar was die erg krap opgezet in de hallen boven het perscentrum, maar dit jaar werd hal 8 hiervoor gebruikt. Hierdoor was het veel ruimer opgezet en voelde het veel prettiger aan om rond te lopen en een praatje met uitgevers te maken. Het nadeel is echter dat hal 8 op de beursdagen de ingang is, dus de Neuheitenschau moest woensdagavond nog afgebroken worden, waar die andere jaren tot zaterdag bleef staan.
Ruimte en tijd om te spelen is er niet, maar het is een uitgelezen kans om de nieuwigheden te bekijken, foto’s te maken, en alvast op bezoek te gaan bij bevriende uitgevers. Zo konden wij alvast bij CGE de nieuwe persdame ontmoeten en een exemplaar SETI ophalen, en maakten we een praatje met de uitgever van Age of Comics en grote vriend Alessandro van Horrible Guild. Ook liep Meeps zomaar in het wild rond.
Om ongeveer half 2 begonnen we honger te krijgen en keerden we terug naar de auto voor een snelle lunch. Op weg naar het hotel nog even langs een supermarkt om een big shopper te vullen met Spezi, en dan alvast inchecken bij het hotel. Een nieuw hotel dit jaar, maar op bijna dezelfde plek als het vorige hotel vlakbij CentrO in Oberhausen.
Na nog wat beursvoorbereidingen gedaan te hebben was het alweer tijd om in de auto te stappen voor een ritje naar Duisburg. In het Webster Brauhaus zouden we namelijk de tweede auto met Wilfred, Stef, en Maureen ontmoeten om na een erg goede schnitzel een escape room te doen. We ontsnapten uiteindelijk met nog 6 minuten over.
Terug in het hotel waren er ondertussen al meer Roll The Dice spellenvrienden gearriveerd, en werden er nog wat lijstjes en verwachtingen doorgenomen en speelden we nog twee spelletjes Snuck Nuts van Stef.
Donderdag
Voor de donderdag hadden we dit jaar besloten om als voltallige bordspelcommissie hal voor hal door te werken, maar per hal wat op te splitsen zodat we twee aan twee de afspraken af konden gaan. Eerste afspraak van de beurs was echter voor ons alle vier, die was namelijk met onze grote vrienden van Horrible Guild. Met deze Italiaanse uitgever, die dit jaar hun 10-jarig bestaan vieren, hebben we al vanaf het begin zeer goede contacten.
Pieter en ik mochten met perskaarten al om half 10 de beursvloer op, Hugo en Renee volgden later. Toen we compleet waren nam persmeneer Davide ons mee door de nieuwigheden van dit jaar.
Flower Fields is een vlot tegellegspel waarin je een zo mooi mogelijke bloementuin probeert te maken. De verschillende gebieden scoren een beetje zoals in Kingdomino, waarbij de vermenigvuldiging komt van bijen die je kunt plaatsen.
De Giant Trees and Mushrooms uitbreiding voor Evergreen voegt dan weer een extra groeistap voor bomen toe, en paddenstoelen die juist groeien en punten opleveren als ze in de schaduw staan. De truc van de grote bomen is dat je ze niet zomaar mag plaatsen waar je wil, maar dat de locatie afhankelijk is van de kaart die je voor de actie gebruikt.
In de Railroad Ink familie komt het nieuwe spel Railroad Tiles, dit keer een roll & write maar een ‘klassiek’ bordspel met tegels. Het principe van rails en wegen verbinden blijft hetzelfde, maar doordat het met tegels werkt kun je iets meer plannen wat je in volgende beurten wil doen.
In de ‘waar is Waldo’ variant Spotlight gaat iedereen met een veel te kleine ‘zaklamp’ op zoek naar dezelfde persoon in een gigantisch zoekplaatje. Iedereen heeft echter een ander bordje, en de figuren staan niet altijd op dezelfde manier getekend. Zo kan de gezochte bruid niet alleen van de voorkant op je bord staan, maar ook van de achterkant of de zijkant, en kan ze aan tafel zitten, maar ook in het zwembad liggen of in de tuin wandelen. Aanrader!
En dan zijn er nog een drietal nieuwe Similo’s: Similo Jurassic World (jazeker, met IP rechten van de films), Similo Boardgames ’24, die als promo weggegeven wordt als je bij de deelnemende uitgevers een spel koopt, en Similo 10 Years of Horribleness, een nostalgische verjaardagversie met allemaal spellen van Horrible Guild (en vroeger nog Horrible Games) op de kaarten. Wij mochten Flower Fields, Spotlight, en de beide bordspel Similo’s alvast toevoegen aan onze Roll The Dice collectie.
Na de afspraak bij Horrible Guild baanden we ons een weg helemaal naar de voorkant van hal 3, waar we opsplitsten om bij verschillende uitgevers spellen op te halen. Toen we rond vier uur klaar waren met onze ronde (en tussendoor een pitstop bij de auto om te lossen) waren we veertig spellen rijker en een boel energie armer. Op dit soort dagen zoeken we stands met leuke spellen die ook vaak zitplek hebben, en dus schoven we bij Zoch aan voor een spel Die Trödler aus den Highlands. Als handelaar in troep reis je van dorp naar dorp om je verzamelde troep aan de man te brengen. Als je met de juiste rommel in een dorp komt mag je alles van je kar op een kleed op de grond smijten, en levert je zooi punten op. Leuk spel wat zoals zo vaak bij Zoch lekker vlot speelt en niet te moeilijk is.
Aan het eind van de middag moest er nog heel even gewerkt worden, want de laatste afspraak van de dag bij Ludonaute stond nog op de planning. Hier kregen we een introductie van Colt Express: Happy 10th Anniversary, een uitbreiding die de 10e verjaardag van Colt Express viert met wat nieuwe elementen, en Arctic, een vlot kaartspel waarin je sets van pooldieren probeert te verzamelen.
Ook kregen we nog een preview van twee nieuwe spellen die komend jaar uit zullen komen: Living Forest Duel en Limit, een strategisch zwaarder spel tot zes spelers wat de geopolitieke spanningen tussen landen probeert te simuleren.
Ook hier mochten we de nieuwe spellen toevoegen aan de collectie, en zo liepen we wederom met spellen terug naar de auto. Onder het genot van de heerlijke schnitzels bij restaurant Schönefeld in de lokale volkstuin kwamen al snel de ervaringen en nieuwtjes van die dag ter sprake.
Terug in het hotel volgde nog die andere traditie: de administratie. Al die nieuwe spellen werden ter plekke voorzien van Roll The Dice sticker en elastiek en ingegeven in de collectie, zodat ook de thuisblijvers toch een beetje mee konden genieten van alle nieuwe aanwinsten.
Vrijdag
Omdat het gelukt was om alle afspraken op donderdag en zondag te plannen, waren vrijdag en zaterdag volledig vrij om voor onszelf over de beurs te lopen en te spelen. Officieel mocht pers pas om half 10 de hallen in, maar de mensen bij de controle keken niet zo nauw en wij werden om kwart over 9 al toegelaten.
Voordat we een spel konden gaan spelen moesten we echter eerst wat huiswerk doen. Wilfred had ons verteld dat er gesigneerde Star Trek goodies te krijgen waren als je op de stand van Liberation Games de juiste persoon een vraag over Q stelde. Als de brave borsten die Pieter en ik zijn hebben wij dat keurig gedaan, dus Wilfred is een goodie rijker.
Wij haastten ons vervolgens naar de stand van Archona Games om een tafel van Pest te claimen. Dit spel stond vorig jaar al hoog op onze verlanglijst om te spelen, maar had toen de beurs gemist. Daar aangekomen bleek echter dat het alleen op reservering te spelen was, en de tafels voor 10 uur waren al gereserveerd. Wel konden we voor later op de dag reserveren, dus wij hebben ter plekke geboekt voor half 2 die middag.
Een andere die we graag wilden spelen was Terminus van Inside Up Games. Die zaten in dezelfde hal, dus liepen we daarheen om een tafel te claimen. Terminus bleek echter ook alleen op reservering te werken, dus ter plekke maar een tafel geboekt voor half 6.
Ondertussen begon de inspiratie wat op te raken. Derde backup was Rock Hard: 1977 bij Devir, een spel over een rock band gemaakt door iemand die jarenlang in een rockband gespeeld heeft. Ook deze stond hoog op de lijst om te spelen, maar ook Devir werkte met reserveringen. Voor vrijdag was het spel al volgeboekt, en voor zaterdag konden we nog niet reserveren. Op de vraag hoe het kon dat er dan op zaterdag wel al tot 14 uur reserveringen gemaakt waren kregen we geen duidelijk antwoord.
De frustratie begon nu toch echt heftig toe te slaan, dus slingerden we wat doelloos door de hal om een tafel te vinden. Via een tussenstop bij Inferno bij Red Mojo (ook zij werkten met reserveringen en zaten vol, maar omdat Roll The Dice dit spel heeft was dat minder erg) kwamen we uiteindelijk uit bij onze Italiaanse vrienden van Cranio Creations. Zij snappen nog wel dat een van de charmes van een spellenbeurs is dat je een onbekend spel ziet liggen en gewoon gaat zitten spelen, en doen niet aan reserveringen. Wij claimden snel een tafel MESOS en konden aan de rest van de groep eindelijk het goede nieuws melden dat we een spel gevonden hadden.
In MESOS ben je een stamhoofd van een jagers-verzamelaars stam, en ga je kaarten verzamelen waarmee het aantal stamleden groeit. Elke kaart soort heeft zijn eigen scoremechanisme, zowel tijdens het spel als aan het eind van het spel, en je probeert dus sets te verzamelen. Leuk spel wat lekker vlot speelt en waarbij je elkaar soms heerlijk dwars kunt zitten.
Iets verder naar voren in hal 3 schoven we vervolgens bij Queen Games aan voor een spel Nova Roma, waarin wij als Romeinse adellijke families de zware taak kregen om in zes jaar een nieuwe hoofdstad te bouwen. Het spel zelf speelt als worker placement: je hebt drie werkers die om de beurt ingezet worden op een raster met acties. Vervolgens mag je de actie van zowel de kolom als de rij waar je staat uitvoeren, een principe wat deze beurs nog vaker terug zou komen. Door de grote hoeveelheid acties en mogelijkheden zit hier een flinke strategische diepte in. Nova Roma is, zeker voor een Queen Game, een zware jongen.
Wij speelden twee of drie rondes voordat het tijd was om, via toilet achterin hal 3, naar Archona Games te lopen voor onze afspraak bij Pest. Daar aangekomen kregen we een korte introductie van een demoër die eigenlijk pauze had, maar daarna werd hij afgelost door zijn collega die de volledige demo op zich zou nemen.
In Pest ben je de leider van een aristocratische familie in een land wat geplaagd wordt door de pest. Als pestdokter is het hoofddoel door het land te reizen en mensen te genezen, maar je probeert ondertussen ook de invloed van je familie op het land te vergroten. Super handig is dat mensen die je geneest gewoon tewerkgesteld kunnen worden in de productiegebouwen die her en der neerpoot. Voor wat hoort immers wat!
Uiteindelijk is ook Pest een worker placement, die heel toevallig ook een raster gebruikt waarbij je de actie van de kolom en rij mag uitvoeren. Ook zeker geen lichte kost, zowel qua thema als qua spel. Ik hou wel van het duistere thema en artwork, wat ook zeer goed bij het spel past, maar het is ook nog een erg goed spel. Een van de toppers van de beurs voor mij!
Na twee zware jongens en een halve dag hal 3 was het tijd voor iets lichters, en staken we de Galeria over richting hal 4. De combinatie Prospero Hall en Funko Games (design team en uitgever achter onder andere Pan Am) trok mij naar E.T. The Extra-Terrestrial: Light Years From Home, hoewel de Goliath stand misschien een waarschuwing had moeten zijn. Na een wat onsamenhangende uitleg van een dame die in haar eentje voor de hele stand verantwoordelijk leek begonnen we wat onwennig aan het spel. Als de kinderen uit de bekende film moesten we samen proberen te zorgen dat E.T. naar huis kan bellen. Dit doe je door onderdelen te verzamelen en met de fiets naar de juiste plek te brengen, terwijl je de agenten probeert te ontwijken.
Op zich niet per se een slecht spel, maar wij waren niet echt de doelgroep en de uitleg hielp ook niet mee.
Verder slingerend door hal 4 en 5 kwamen we bij Korean Boardgames Renee en Mariëlle tegen die nog twee plaatsen over hadden bij Amazonia Park. Pieter en Maureen schoven aan, en Raymond en ik speelden op dezelfde stand Lorepets waarin we zoveel mogelijk dieren probeerden te verzamelen. Iedereen kiest tegelijk een tegel uit de hand en draait deze open. Van je gekozen dier mag je alle exemplaren bij je neerleggen, en dus weghalen bij tegenstanders. Niet alle dieren doen even vaak mee, dus sommigen zijn makkelijker weg te halen dan anderen. Op deze manier probeer je aan het eind van het spel de meeste dieren bij je te hebben liggen.
Lorepets duurde beduidend korter dan Amazonia Park, dus Raymond en ik liepen vast verder en pikten onderweg Wilfred nog op die klaar was met de math trade en auction. Op zoek naar wat frisse lucht (en een ijsje voor Raymond) spraken we met Frank van het Spellenspektakel op de binnenplaats even buiten hal 3. Altijd gezellig!
Hierna was er eigenlijk niet meer genoeg tijd om nog iets te spelen voor onze afspraak bij Terminus, dus baanden we ons vast op het gemakje een weg naar Inside Up Games. Pieter en Maureen waren ondertussen ook onderweg en zouden we daar weer treffen.
In Terminus bouwt iedere speler een metrolijn in dezelfde stad. Lijnen kunnen elkaar dus kruisen, maar je kunt niet zomaar je eigen lijn splitsen. Om een metrolijn te bouwen heb je een behoorlijk aantal dingen nodig: rails, stations, geld, blauwdrukken, bouwmaterialen, en natuurlijk ook vergunningen. Al deze dingen verzamelen kost acties die je op een rondel uitkiest, waarbij je per ronde maar drie keer rond kunt lopen. Elk actieveld heeft ook nog eens meerdere actiemogelijkheden, dus je zult goed moeten plannen en keuzes maken. Dit is typisch zo’n spel waarin je absoluut niet alles zult kunnen doen wat je wil.
Na onze snelle demo van Terminus was het tijd om stilletjes aan naar de auto te lopen. We moesten ten slotte nog helemaal van hal 3 terug naar hal 8, waar de auto stond. Restaurant van de avond was Peter Pane, aan de boulevard van CentrO vlak naast het hotel, waar we een lekkere hamburger verorberden. Het eten en het gezelschap waren goed, maar het restaurant leed duidelijk onder een gebrek aan personeel. En dan die muziek! Er werd telkens niet veel meer dan 30 van een nummer gespeeld, waarna soms een nieuw nummer begon, maar meestal gewoon een lange stilte volgde. Het vreemdste was nog dat wij de enigen leken te zijn die hier verbaasd over waren. Maar na onze vraag aan de ober wat er nou toch in godsnaam loos was met de muziek werd de verontschuldigende “ich weiß…” van de ober overstemd door de bulderende en instemmende lach van een stel Duitsers aan de tafel achter ons die de vraag ook gehoord hadden. Wij waren dus toch niet de enigen die het gemerkt hadden.
Interessant genoeg ging het daarna beter en kregen we zowaar volledige liedjes te horen, wat bij ons natuurlijk de geruchten voedde dat die arme dj een pak rammel had gekregen…
Terug in het hotel was er nog net tijd voor een spelletje Spotlight, en bleken die gekke zoekplaatjes toch een stuk moeilijker te zijn dan gedacht. Grootste ellende is dat je die natuurlijk geen enkele kabouter kan vinden in de ronde dat je ze moet zoeken, maar je daarna de rest van het spel nog constant die achterlijke kabouters tegenkomt!
Zaterdag
Voor zaterdag hadden we een zeer duidelijke missie: een tafel Rock Hard 1977 reserveren bij Devir. De controleurs bij de persingang leken echter een nachtelijke memo gekregen te hebben, want waar we vrijdag nog zo door mochten lopen moesten we vandaag tot op de minuut nauwkeurig wachten tot het half 10 was.
Maar geen enkele hoeveelheid Deutsche Pünktlichkeit brengt ons van de wijs, dus toen we eenmaal binnen waren haastten we ons richting hal 3. Toen we bij Devir aankwamen brak echter onze klomp.
Op vrijdag werd ons verteld dat het niet mogelijk was om alvast voor zaterdag te reserveren. Toch was het al volgeboekt tot 14 uur, hoe dat kon werd ons niet duidelijk. Zaterdag waren we ruim twintig minuten voor beursopening op de stand (en konden we dankzij de stiptheid van onze kaartcontrole onmogelijk eerder zijn), toch waren alle tafels al volgeboekt voor zaterdag. Na wat tegengas gegeven te hebben over deze bizarre gang van zaken werd ons aangeboden een tafel te reserveren voor zondag, maar die dag zaten wij al helemaal vol met andere afspraken. Wij hebben dan maar met klem aangeraden volgend jaar een ander reserveringssysteem te gebruiken.
Na de frustrerendste paar minuten uit de historie van niet alleen Spiel, maar alle spellenbeurzen waar ik ooit geweest ben, liepen we wat verdwaasd over de beursvloer. Veel tijd om chagrijnig te blijven was er echter niet, want we moesten nog steeds een speeltafel zien te vinden. Na Nova Roma van vrijdag vonden we ons opnieuw op de stand van Queen Games, dit maal bij Dabba Walla. De Dabba Walla’s zijn een icoon in Mumbai, waar ze via een complex netwerk lunch verspreiden. De gerechten worden door mensen thuis klaargemaakt en vervolgens opgehaald door de Dabba Walla, die ze via fiets, trein, kar, of te voet verspreiden naar kantoren.
Deze hectiek vertaalt zich in de twee fases van het spel: eerst verzamel je de gerechten (dabba’s) in de vorm van gekleurde tegels op je fiets, daarna worden de gerechten geleverd aan de markt en leveren ze punten op.
Leuke kanttekening is dat er op de achterkant van het regelboekje een QR code staat met recepten voor Indisch eten, gemaakt door de baas van Queen Games, meneer Gupta, himself. Hij komt ten slotte zelf uit Mumbai, stad van de Dabba Walla.
Stef wilde vervolgens zijn King of Tokyo: Duel laten signeren door de illustrator, dus liepen we naar de stand van Iello. Terwijl Stef en Pieter in de rij gingen staan, probeerden Wilfred en ik het spel uit. Deze versie voor twee spelers voelt als King of Tokyo, maar heeft een kleine twist. In plaats van punten zijn er nu twee sporen, een destructiespoor en een beroemdheidsspoor. Weet je het eind van een van beide sporen te bereiken win je het spel. Of als je de tegenstander zo hard slaat dat hij geen levens meer heeft, dat werkt ook nog steeds. Verder is het King of Tokyo: je dobbelt drie keer, handelt je dobbelstenen af, en kunt kaarten kopen met energie. Wat wel nieuw is: elk van de zes monsters heeft nu een eigen speciale kracht die het geheel net wat meer variabel maakt.
Na een glorieuze overwinning van Wilfred (zijn monster sloeg echt hard!) stonden Stef en Pieter nog steeds in de rij, dus zijn wij afgesplitst. Nog steeds in hal 5 liepen we richting Moses Verlag, waar we Sebastian Fitzek Underground wilden proberen. Hoe we er terecht kwamen was ons niet helemaal duidelijk, maar we bevinden ons in een verlaten metrostation en proberen de uitgang te bereiken. Die zit echter op slot met een code, dus onderweg moeten we eerst cijfers zien te verzamelen, en proberen we ook nog om het stijgende water weg te pompen. Door kaarten te spelen mag je bepaalde tegels plaatsen, waarmee je probeert de gezamenlijke speelfiguur naar de cijfers en later naar de uitgang te bewegen. Hierbij mag je steeds maar een niveau omhoog stappen, maar de uitgang bevindt zich ongeveer zeven niveaus boven je startpunt. Flink aan de weg timmeren dus. En tijdens dit alles moet je ook nog zorgen dat de zandloper niet op raakt… Kortom: stress. Maar wel leuk.
Wij wisten allebei niet wie of wat Sebastian Fitzek is en waarom hij vast zat in de metro, maar een random Duitser die naast ons stond (en blijkbaar genoeg Nederlands kon verstaan om onze retorische vraag te begrijpen) wist ons te vertellen dat het een zeer bekende Duitse bestsellerauteur van voornamelijk psycho thrillers is. Weer wat geleerd, en die boeken klinken nog interessant ook…
Hierna duurde het even voor we een tafel met een leuk spel vonden, dus tegen dat we in hal 4 langs Spy City liepen wilden we graag zitten. De tafel was vrij, het was een spel voor twee spelers, dus geen enkele reden om niet te gaan zitten. Iedere speler heeft vier spionnen, waarvan een Spy Master, en de bedoeling is om met je spy master de overkant te bereiken, bij een van de startlocaties van de tegenstander een voorwerp op te pakken, terug naar huis te lopen, en daar je missie te voltooien. Er zit iets meer diepte in dat ik en die zin rechtdoe, maar niet veel. Een simpele dobbelsteenworp bepaalt hoe ver je kan lopen, en ons grootste pijnpunt was dat er geen manier was om elkaar tegen te houden. Deze was wat te simpel voor ons, maar we hebben toch even twintig minuten kunnen zitten.
Een betere spelervaring vonden we in hal 6 bij Backstories: Alone under the Ice van La Boîte de Jeu. In dit verhalende puzzelspel gaan we op zoek naar onze broer Jean die vermist is geraakt in de buurt van de Mont Blanc. Hij stuurde ons een cryptische brief over een of andere vage nazi schat, en daarna heeft niemand meer iets van hem vernomen. Fransen en Duitsers, het blijft een ingewikkelde combinatie…
Aan ons dus de taak om zijn voetsporen te volgen in de hoop dat we hem terug kunnen vinden. Het spel begint in een kamp onder aan de Mont Blanc, waar je een aantal actiemogelijkheden hebt, zoals een praatje maken met mensen, rondkijken, of ronduit vragen naar je broer. Het effect van de actie staat altijd achterop de kaart waarop je de actie uitvoert. Via een kijkgat in de kaart van bijvoorbeeld rondkijken, lees je dus wat het effect is zonder te weten wat de andere mogelijkheden waren, in ons geval vonden we een muntje.
Wij speelden slechts de eerste locatie om onszelf niet teveel te spoilen voor als we het spel ‘voor het echt’ wilden spelen. Wat ons snel duidelijk werd is dat deze qua spelmechanismen en verhaal goed in elkaar zit, en dat er goed gebruik gemaakt wordt van aftakkingen en keuzes in de verhalen. Deze werd ter plekke gekocht om later met ons vaste groepje volledig te spelen. Het tweede spel in de serie moet nog even naar het Engels vertaald worden, maar dan zal die waarschijnlijk ook door ons gespeeld gaan worden.
We bleven in de sfeer van krimi puzzelspellen, want bij Space Cowboys schoven we aan voor een demoscenario van Perspectives Blue (er is schijnbaar ook een oranje doos die simpelweg Perspectives heet). De doos bevat drie scenario’s, en elk scenario bestaat uit drie hoofdstukken: ‘acts’. Elke act bevat een envelop met twaalf foto’s, die samen een situatie duidelijk maken. Ons demoscenario had steeds maar twee foto’s.
De foto’s worden verdeeld onder de spelers en je mag er alleen over praten, maar ze niet aan anderen laten zien. Je hebt dus geen flauw idee waar je moet beginnen, dus je begint maar te vertellen wat je ziet en op een gegeven moment noemt iemand iets wat een aanknopingspunt lijkt te zijn voor de misdaad die begaan is. In ons geval was er ingebroken in een juwelier en moesten we zien te achterhalen wat er gestolen was. Act twee borduurt daarop voort door iets later in de tijd hetzelfde te doen met twee nieuwe foto’s, maar dit keer lag er een lijk op de stoep en moesten we achterhalen hoe, wie, waarom? Act drie bood geen nieuwe foto’s, maar hier mochten we alles open naast elkaar leggen en moesten we beide gebeurtenissen aan elkaar proberen te koppelen. Ook dit spel viel goed in de smaak, en hiervan wil ik zeker eens de volledige scenario’s spelen.
Toen we het hele gebeuren bijna succesvol geïnterpreteerd hadden (we hadden een detail over het hoofd gezien, maar de hoofdlijnen hadden we correct) raakten we aan de praat met onze demoër, en vroegen wat ze nog meer kon aanraden. Ze verwees ons naar Superstore 3000, een “spel met een domme naam, maar wel leuk”. Een vader met zijn dochter wilden net met de uitleg beginnen, dus wij konden mooi aanschuiven. We proberen allemaal het beste intergalactische winkelcentrum te bouwen, met de meeste gelukkige bezoekers. En die bezoekers! Oh mijn god, die zijn lui! Als hun favoriete winkeltje niet binnen de eerstvolgende drie winkels zit, bewegen ze gewoon niet. Te veel moeite om naar het vierde winkeltje te lopen. Zucht.
Wij speelden een half spel, dus de “super” van de store kwam niet helemaal tot zijn recht, maar het was gelukkig gewoon de eerste helft en die beviel goed.
Ondertussen begon de middag al aardig te vorderen, en wilden we even richting Fairplay in hal 3 om te kijken welke spellen hoog op de lijstjes stonden. We hebben het helaas niet gehaald, want onderweg in hal 2 strandden we samen met twee Amerikanen bij Video Game Champion.
Het spel brengt ons terug naar de jaren ’90, het nostalgische tijdperk van 16-BIT video gaming, videotheken, zakgeld, en papieren video game magazines. Als tieners ga je spellen lenen en probeer je de meest prestigieuze spellen uit te spelen. Er is echter een probleem: je zakgeld is eigenlijk niet toereikend, en je ouders, die er natuurlijk niks van snappen, vinden dat je ook klusjes moet doen en huiswerk moet maken. Thematisch steekt het spel geweldig in elkaar. Het past gewoon.
Maar ook het spel zelf is goed. Onze demoër was na de uitleg eigenlijk net iets te vroeg weg, waardoor de eerste rondes een beetje zoeken waren, maar langzaam begonnen kwartjes te vallen en kregen we er grip op. Dit is wederom een spel waar je in een raster op een kruispunt een tegel wegpakt om acties te doen. Deze keer mag je echter maar een van beide acties uit de kolom of rij doen, niet allebei. Acties zoals spellen lenen, spelen, bedelen bij je ouders om extra zakgeld (levert schuldenfiches op), bedelen bij je ouders om een gratis spel (levert VEEL schuldenfiches op), magazines kopen, of klusjes doen (laat je schuldenfiches wegspelen).
Samen met Pest voor mij een van de hoogtepunten van de beurs!
Voldaan van deze prachtige thematische ervaring hervatten we onze reis naar de Fairplay list. Daar aangekomen bleek dat een aantal van de top spellen de collectie van Roll The Dice al hadden bereikt, maar kwamen we ook tot de conclusie dat we wel eens een betere score gehad hebben. De lijst was echter nog een tussenstand en nog niet definitief, dus die moesten we zondag nog maar even in de gaten houden. De lijst is absoluut geen bijbel, maar geeft wel een goede indicatie van spellen die bezoekers interessant vinden, en kan dus goede input zijn voor de beslissing van de bordspelcommissie om spellen wel of niet aan te kopen voor onze collectie.
Het was ondertussen bijna 18 uur, dus wij liepen vast richting hal 6 voor de uitgang. Het voordeel van hal 6 is dat daar uitgevers zitten zoals Schmidt, Amigo, en Zoch die eigenlijk altijd wel een plekje hebben en waar je aan de speluitleen zelf spellen kan ophalen. Bovendien zijn hun spellen vaak goed, en niet te ingewikkeld.
Schmidt Spiele had inderdaad een vrije tafel, en wij waagden ons met drie Duitsers aan de nieuwste telg in de Forbidden serie: Forbidden Jungle. Na een van de beste uitleggen van de beurs konden we los. Het idee is gekend van de eerdere spellen in de serie: we zijn gestrand op een vijandige planeet en moeten samenwerken om een portaal terug naar huis te openen. Niets is echter zo makkelijk als het lijkt, want op deze planeet lopen de nodige chagrijnige beestjes rond. Ik geloof dat we net allemaal een beurt gedaan hadden voordat we volledig overrompeld werden door de aliens en het spel al verloren.
Avondeten was dit keer een (gigantische) pizza, wederom vlak bij het hotel. Leuke kanttekening was dat het restaurant dit jaar ook hun 25e verjaardag vierde. Maureen had, als degene die als eerste van de groep arriveerde, geregeld dat Stef als onze voorzitter onder luid gezang een speciaal verjaardagstoetje zou krijgen.
Terug in het hotel speelden we nog twee potjes Onix, een vlot kaartspel van Blue Cocker Games. In Onix ga je sets kaarten van de vier verschillende kleuren verzamelen in stapeltjes voor je. Zodra een set compleet is mag je de kaarten dicht leggen en zijn ze punten waard. Afhankelijk van welke kleur kaart je uit het midden neemt om je set aan te vullen, mag je nog een speciale actie uitvoeren. Stef en Pieter hadden deze eerder die dag al op de beurs gespeeld, en hij beviel de rest ook zo goed dat we zondag een exemplaar aangeschaft hebben voor de Roll The Dice collectie.
Zondag
In tegenstelling tot de voorgaande dagen hadden we zondag absoluut geen haast. We hadden immers op woensdagavond al een tafel Age of Comics: The Golden Years gereserveerd voor vier personen. We hadden dus alle tijd om rustig de beursvloer op te wandelen en bij een nabijgelegen stand een gratis kopje koffie te halen voordat we bij Lirius Games gingen zitten. Omdat we nog even moesten wachten op Raymond en Ralf die via de normale rij naar binnen moesten, raakten we aan de praat met deze kleine uitgever die we op woensdag ook al gesproken hadden. Vooral het idee van een bordspelvereniging die al 25 jaar bestaat vonden ze heel erg gaaf.
Toen Raymond en Ralf uiteindelijk ook in hal 4 geraakt waren, konden we beginnen met ons eigen comic imperium. Door de editors van je drukkerij in te zetten op actievelden ga je schrijvers, illustratoren, en ideeën verzamelen om je comics te drukken. Hoe beter de kennis en kunde van je schrijver en illustrator aansluit bij het type comic dat je maakt (science fiction, romantiek, superhelden, horror etc.), hoe meer fans dit oplevert. Hoe meer fans, hoe meer punten en inkomsten.
Ook dit is een voorbeeld van een spel waar een thema perfect aansluit bij de spelmechanismen, en de combinatie leidt tot een erg goede spelervaring. Toen wij er ’s morgens zaten te spelen waren er nog een exemplaar of 20 te koop, maar toen we er later op de dag nog eens langsgelopen kwamen was alles uitverkocht.
Voor iedereen die nog interesse heeft: niet getreurd! Er is ons toegefluisterd dat er op niet al te lange termijn een herdruk aan zit te komen…
Wij hadden het net niet gered om het spel uit te spelen, aangezien Pieter en ik aan onze laatste ronde persafspraken moesten beginnen. Zo werden we bij Asmodee in de Business Lounge in hal 8 verwacht, waar een hapje en een drankje voor ons klaarstonden terwijl we wachtten op persdame Hélène. Het liep allemaal wat uit, maar wij zijn heel geduldig. Zeker als er koffie voor me klaar staat. Toen ze er eenmaal klaar voor was, begon ons gesprekje met wat we zijn en wat we doen. Ook Asmodee Frankrijk was onder de indruk van onze 25e verjaardag en onze missie om mensen niet alleen bij onszelf, maar ook op andere beurzen gewoon lekker te laten spelen.
Daarna kregen we een voorstelling van een aantal nieuwe spellen, te beginnen bij The Lord of the Rings: Duel for Middle Earth van Repos. Het spel verfijnt de mechanismen van 7 Wonders Duel, en is uiteraard aangepast naar het epos van Tolkien. Het lijkt op het eerste gezicht iets asymmetrischer te spelen dan 7 Wonders, en er is uiteraard een bordje met de kaart van Middle Earth waar beide kanten kunnen strijden om dominantie. Uiteraard uit de koker van duo Antoine Bauza en Bruno Cathala.
In Inori van Space Cowboys ga je dan weer offers brengen aan de boomgoden die in de reusachtige boom wonen die boven je dorpje uittorent. In deze worker placement moet je gedwongen samenwerken om überhaupt tot nuttige acties te komen, maar uiteindelijk is het gewoon een competitief spel waar maar een winnaar uitkomt.
Ook Fairy Ring van Repos heeft een sprookjesachtig natuurthema. Je gaat kaarten verzamelen om bij jezelf paddenstoelen te laten groeien, maar net zoals in een echte heksenkring beïnvloeden de paddenstoelen elkaar. Als mijn fee namelijk bij het bewegen landt op de paddenstoel van een tegenstander, krijgt niet alleen hij punten, maar ik ook als ik dezelfde soort paddenstoel heb. De hoeveelheid punten is afhankelijk van de hoeveelheid kaarten die je paddenstoel groot is, dus je zoekt een balans van kwaliteit (veel punten als iemand op je paddenstoel landt) en kwantiteit (grotere kans dat tegenstanders op jouw paddenstoelen landen). Deze mochten we meenemen voor de Roll The Dice collectie.
Eigenlijk stonden ook nog voorstellingen van Superstore 3000 en Perspectives op het programma, maar omdat we die al gespeeld hadden boden we aan om die laten zitten zodat ze wat tijd kon inlopen voor haar volgende meeting.
Wij hadden ondertussen honger gekregen, dus voordat we naar de volgende afspraak gingen moest er toch echt even snel een curryworst met friet gegeten worden. Daar kwamen we Mieke en Esther tegen, die ons vertelden wat ze vonden van In the Footsteps of Marie Curie, een spel wat Pieter en ik ook graag hadden willen spelen, maar wat er niet van gekomen was. Ook zij waren erg enthousiast, en er zijn gelukkig nog kansen genoeg om deze te proberen want dit werd een van de laatste aankopen voor de Roll The Dice collectie.
En zo kwam er na een paar laatste afspraken en last minute aankopen alweer een einde aan Spiel 2024. Wij aten onderweg van de beurs naar het hotel nog snel een schnitzel, en daarna was het alweer tijd om richting Nederland te rijden.
Slotwoord
Spiel 2024 zal de geschiedenis in gaan als de eerste editie die een limiet op het aantal bezoekers had, en die ook flink uitverkocht zou raken. De Dauerkarten waren een week voor de beurs al uitverkocht, en op de persconferentie op woensdag werd al verteld dat ook donderdag volledig uitverkocht was. Ook vrijdag en zaterdag zouden een dag van tevoren al volledig uitverkocht raken, hoewel er voor zaterdag nog wel ter plekke tickets voor de Educator’s Day te verkrijgen waren. Daar hangt wel een accreditatie aan vast, dus dat is niet voor iedereen een oplossing.
Uiteindelijk weten we dat er 204.000 bezoekers geweest zijn, met een maximum van 50.000 kaarten per dag. Het kleine beetje extra komt door perskaarten en de al eerder genoemde aparte tickets voor de Educator’s Day. Dit zijn meer bezoekers dan de 193.000 van vorig jaar, maar net iets minder dan de 209.000 van recordjaar 2019. Toch voelde het minder druk dan beide andere jaren. Door de dagelijkse maximum heb ik het gevoel dat de piekdag rustiger was, en de drukte meer uitgesmeerd werd over alle dagen. Zondag blijft de rustigste dag, maar donderdag en vrijdag voelden drukker dan normaal, terwijl zaterdag duidelijk minder druk aanvoelde. Of dit inderdaad komt door het maximum aantal bezoekers, of meer komt door de Duitse feestdag zal volgend jaar moeten blijken, want dan gaan we weer terug naar de herfstvakantie van Nordrhein-Westfalen.
Over volgend jaar gesproken: zet 23 tot en met 26 oktober 2025 maar vast in de agenda’s. Ik heb er alvast weer heel veel zin in! Maar eerst maar eens tijd maken om al die gave nieuwe spellen te kunnen uitproberen.
Enthousiast geworden om volgend jaar ook eens met de groep mee te gaan naar Essen? Kijk dan eens op onze speciale Spiel pagina, of spreek een van de bestuursleden aan. Voor deze minivakantie geldt altijd: hoe meer zielen, hoe meer vreugd!
Bedankt voor het uitgebreide en goede verslag Bart .