Witchstone

Spelgegevens

Naam spel	Witchstone
Spelbedenker	Martino Chiacchiera, Reiner Knizia
Vormgeving	Mariusz Gandzel
Uitgever	999 games
Jaar van uitgave	2021
2-4	12+	60-90 minuten
50	Spelregels
Tegels plaatsen, netwerk en routes maken
2022 Kennerspiel des Jahres Genomineerd
2021 Golden Geek Medium Game of the Year Nominee

Inleiding

Elke 100 jaar komen de belangrijke heksen en tovenaars bij elkaar om het energieveld van de heksensteen te vernieuwen…. Het zou de tekst van een fantasy boek kunnen zijn, maar het is de handleiding van het spel Witchstone van de bekende spelontwikkelaar Reiner Knizia. Reiner Knizia: goed voor honderden spellen en nog veel meer spel ideeën, dus zeker interessant om dit spel eens te gaan bekijken.

De eerste indruk

Op de doos van Witchstone zien we direct een magische steen, een tovenaar en een heks staan. In de doos vinden we een behoorlijk groot spelbord, kaarten, speelfiches in verschillende vormen en voor iedere speler een “zichtscherm”, een toverketel en een setje edelstenen en tot slot heksen meeples. Al met al ziet het spel materiaal er keurig uit.

De voorbereiding

Nadat het spelbord is uitgeklapt, worden er 6 kaarten op gelegd. Er worden markers op verschillende plaatsen op het bord gezet en de spelers krijgen ieder een setje met individueel spelmateriaal.

De set-up is zeker niet complex en voelt logisch aan, dus na een aantal spellen is het niet meer nodig de handleiding te raadplegen tijdens de set-up.

Spelverloop

Om het spel(verloop) uit te leggen is het goed twee belangrijke elementen van het spel te beschrijven. Het gezamenlijke speelbord en het persoonlijke speelbord (de toverketel) die iedere speler heeft gekregen.

Het gezamenlijke speelbord:
Op dit bord zijn naast een score spoor de volgende zaken te vinden: een ruimte waar de (open) kaarten kunnen liggen, een pentagram, een rek met toverdrankjes, een toverstaf spoor en een plattegrond met daarop de toversteen en een aantal torens. Op al deze plekken zal je gedurende het spel punten kunnen verzamelen. Hierover later meer.

Het persoonlijke speelbord (de toverketel):
Iedere speler heeft een toverketel die, wanneer je er goed naar kijkt, opgebouwd is uit allemaal zeshoeken. Iedere speler krijgt ook 15 toverfiches, bestaande uit twee aan elkaar gemaakte zeshoeken. De toverketel is een heel belangrijk element in het spel. Het bepaalt namelijk welke actie je mag uitvoeren en wat vooral interessant is, hoe vaak. Ook hierover, later meer.

Een spelronde:
Iedere spelronde begin je door een tegeltje in je toverketel te plaatsen. De tegels bestaan uit twee aan elkaar gemaakte zeshoeken, met daarop twee afbeeldingen. De afbeeldingen staan voor de actie die je mag uitvoeren en door deze afbeeldingen handig naast eerder neergelegde tegels te plaatsen, kun je een keten van gelijksoortige afbeeldingen maken. Lukt dat, dan mag je voor iedere gelijke afbeelding in de keten, de actie 1x uitvoeren. Dit kan behoorlijk oplopen, waardoor je een bepaalde actie zomaar 5x achter elkaar mag uitvoeren.

Na het neerleggen van de tegel moet je dus de daarbij behorende acties uitvoeren, de mogelijke acties zijn:

Kristal verplaatsen (afbeelding: kristal):
Op de toverketel worden tijdens set-up een aantal kristallen neergelegd. Wanneer je een tegel met een kristal erop in de ketel gelegd hebt, mag je zo’n kristal naar de rand verplaatsten. Wanneer het je lukt het kristal helemaal uit de ketel te verwijderen, mag je een bonus actie uitvoeren. Hierdoor kun je een keten van acties voor elkaar krijgen.

Energieveld plaatsen (afbeelding: energie staaf)
Midden op het speelbord zie je een afbeelding van de witchstone en een netwerk van torens er omheen. Met de energie staaf, kun je verbindingen maken tussen de verschillende torens. Voor de verbinding alleen, krijg je al punten. Maar de verbindingen zijn ook nodig om je tovenaars naar de verschillende torens te verplaatsen.

Tovenaar plaatsen (afbeelding: tovenaar):
Tijdens set-up heb je je “hoofd” tovenaar op het middenbord geplaatst. Dit bord laat een plattegrond met energiebanen en torens zien. Wanneer je voor de actie tovenaar plaatsen kiest mag je een van je tovenaar meepels naar het spelbord verplaatsen of een van je tovenaar meepels op het spelbord via de energiebanen verplaatsen. Dit laatste doe je om torens te claimen en daarmee uiteindelijk punten te verdienen.

Toverstaf actie (afbeelding: toverstaf):
Deze actie is het “race” element in het spel. Door voor deze actie te kiezen mag je simpelweg op het toverstaf spoor een stap vooruit. Op het toverstaf spoor kun je verschillende bonus acties en punten verdienen.

Pentagram actie (afbeelding: pentagram):
Ook deze actie is een “race” element. Door rondjes te lopen in het afgebeelde pentagram, kun je bonus acties en punten verdienen).

Perkament actie (afbeelding: perkament):
Wanneer je voor deze actie kiest mag je een extra kaart van het bord nemen. De kaarten geven je direct voordeel bij het uitvoeren van je acties of beschrijven een opdracht die je aan het einde van het spel punten oplevert.

Na 11 ronden is het spel afgelopen en begint de puntentelling.

Tips en opmerkingen

Witchstone is weer een mooi voorbeeld van een spel waarbij je keuzes moet maken. Ga je voor een maximale score op de kaartjes, op het pentagram of het toverstaf spoor. Het is haast onmogelijk om overal hoog op te scoren, je zult dus keuzes moeten maken. Daarbij is wellicht de belangrijkste tip, let goed op bij het plaatsten van de tegeltjes op de toverketel. Afhankelijk van het goed plaatsen van de tegeltjes, kun je tijdens het spel tussen de 40 en de 60 acties uitvoeren. Het spreekt voor zich dat wanneer je 60 acties mag uitvoeren, de kans groot is dat je het spel wint. Dus slim plaatsen van de tegeltjes is belangrijk.

Oordeel recensent

Witchstone is wat mij betreft een classic in de dop. Het is nog een relatief nieuw spel, maar het heeft alles in zich om een blijver te zijn. Ik heb iemand horen zeggen, je leert dit spel 1x en het voelt daarna zo logisch dat je het de rest van de tijd kunt spelen, zonder de spelregels te raadplegen. Daar sluit ik me wel bij aan. Het is absoluut een spel waarbij best veel gebeurt, maar tegelijk past het zo goed in elkaar dat het heel snel natuurlijk voelt. Topper dus.

Foto’s: Hogo