Spiel 2021: Beursverslag – Bart

Na een jaar afwezigheid mochten we dit jaar weer naar het mooie Essen voor Spiel. We hebben weer met veel uitgevers en contacten kunnen spreken, en eigenlijk was de algehele tendens bij iedereen: “het is een vreemde beurs en wat zijn al die maatregelen vervelend, maar wat zijn we ontzettend blij dat we er weer mogen en kunnen zijn!”. Een sentiment wat ik zelf, en ik denk wij allemaal, van harte kan onderstrepen!

Helaas was er ook een andere veelgehoorde uitspraak in onze gesprekken met uitgevers: “we hebben logistieke problemen”. De zeecontainers zijn op, de schepen zijn vol, de fabrieken kunnen de productie niet aan, en de douane vertraagt het proces nog meer.
Spiel 2021 gaat de geschiedenisboeken in als de Spiel van de mondkapjes, de bordjes “Ausverkauft”, en de opgeluchte ‘we mogen weer’. Hierbij mijn beursverslag van een bijzondere jaargang Spiel.

Woensdag

Dit jaar geen aftrap met de traditionele persconferentie, die was immers een week eerder op 6 oktober al geweest. Ook anders dan anders gaven perskaarten dit jaar geen toegang tot de daadwerkelijke beurshallen. In verband met alle coronarestricties wilde de organisatie de standhouders zoveel mogelijk rust en ruimte geven om op woensdag hun stand op te bouwen.
Wat kon er dan wel? De ‘Neuheitenschau’, die andere jaarlijkse traditie op woensdag, ging wel gewoon door. Onder Hal 1, in 1A, presenteren uitgevers hun nieuwe spellen op kleine standjes of gewoon op tafels.

Hierbij is vaak een demoër of pers medewerker aanwezig die een korte samenvatting over het spel kan geven. Een hele uitleg is toch niet nodig, omdat je hier niet kunt gaan spelen. En omdat je (ook op donderdag en vrijdag) een perskaart nodig hebt om binnen te komen, is dit de perfecte gelegenheid om in relatieve rust rond te lopen, de spellen te bekijken, foto’s te maken, en mensen te spreken.

Wij hadden deze dag, namens de bordspelcommissie, twee afspraken staan. De eerste ging helaas niet door omdat onze contactpersoon er niet was, maar terwijl we stonden te wachten werden we aangesproken door een enthousiaste Griek die zijn twee nieuwe spellen introduceerde: Tranglar en Twinkle. Tevens gaf hij ons een kaartje waarmee we donderdag boven op zijn stand een gratis exemplaar mochten gaan afhalen.

Tijdens het rondlopen zagen we dat NSV (Nürnberger Spielkarten Verlag) hier al aanwezig was met hun perskits. Die stond bij ons voor donderdag op de planning, maar die hebben we meteen vast meegenomen. Qwixx Longo, Snowhere en Splitter waren officieel de eerste aanwinsten van deze jaargang!
Onze laatste afspraak van de dag was bij Blue Orange, waar we van persdame Cyrielle een introductie kregen van hun nieuwe spellen Neoville, Taco Hat Cake Gift Pizza, Kingdomino Origins, en Photosynthesis Under the Moonlight.
Hiermee kwam de eerste beursdag al weer ten einde. Tijd om even naar de supermarkt en langs hotel te gaan, na het eten stond weer een escaperoom op het programma.

Donderdag

Het grootste voordeel van perskaarten tijdens de beurs is dat je een half uur voor opening gebruik kan maken van de verschillende perscentra. Hier is gratis wifi, kluisjes voor tassen vol spellen, en een bar voor een drankje. Presse Zentrum West, bij ingang Hal 3 is onze uitvalbasis. Voor de schrijvende pers overdag een plek om rustig hun verhaal op papier te zetten, voor ons ’s morgens een plek om rustig met een kop koffie nog even een plan van aanpak te maken.
De donderdag is eigenlijk nooit een dag waarop ik veel spellen speel. Omdat we als bordspelcommissie proberen alle zakelijke afspraken op donderdag te plannen, blijft er nooit veel speeltijd over. Dat was dit jaar niet anders, en met de kratten, IKEA karretjes, en tassen in de aanslag begonnen we achteraan in Hal 3 aan onze ronde. Hier merkten we meteen dat het veel rustiger was dan andere jaren. We konden zonder veel problemen vanaf de ingang helemaal tot het eind van de hal door lopen, wat normaal gezien door de drukte onmogelijk is. Wel goed om te zien was dat een traditie wel bleef bestaan: de traditioneel immense rij bij Feuerland was net zo lang als anders, en besloeg bijna de volledige breedte van Hal 3!

Rond twee uur waren we klaar en gingen we bepakt en bezakt richting auto om de spellen weg te brengen en lunch op te halen. Vervolgens was Halifax, een prototype van het Nederlandse H-Town Games het eerste gespeelde spel van de beurs. Dit racespel kenmerkt zich doordat je ook met pionnen van andere spelers kunt lopen, en dat pionnen kunt stapelen. Als de onderste pion van een stapel loopt, neemt die de hele stapel mee.

Na Hal 3 verder bekeken te hebben, gingen we richting Hal 1, waar we een lege tafel zagen bij Hobby World. Lava Land hebben we vervolgens twee keer zitten spelen. In dit dobbelspel moet je als eilandbewoner richting de boot rennen om aan de lava te ontkomen. Maar je moet wel genoeg voedsel meenemen op de reis naar het volgende eiland te overleven… kom je met te weinig bananen aan, doe je helemaal niet mee voor de overwinning. Tegelijkertijd kun je door je dobbelstenen goed te kiezen juist ook de lava laten versnellen. Wij speelden veel te egoïstisch om ook maar een kleine kans te hebben. Je moet echt eerst samen ontkomen aan de lava, en pas richting het eind kun je het je veroorloven om punten te gaan sprokkelen. Vermakelijk spel, ondanks dat iedereen bij ons twee keer kansloos heeft verloren.

Laatste spelletje van de dag was Graal, in Hal 2 bij de stand van Oka Luda Editions. In deze Uno variant probeer je je hand leeg te spelen. Lukt dat, dan win je de ronde en krijg je een sterke bonus kaart. Het gaat er echter niet om wie de meeste rondes wint, want eenieder die als laatste handkaart de Heilige Graal uitspeelt wint het spel direct. Gebeurt dat niet, dan is de vijfde ronde een ‘sudden death’ waarbij elke speler die zijn hand leeg speelt een tegenstander mag elimineren, tot er nog maar een speler over is: de winnaar. Niet slecht, maar wij waren vooral blij dat we weer even konden zitten.

Het was ondertussen bijna zes uur, en daarmee tijd voor onze laatste afspraak van de dag. Onze Italiaanse vrienden van Horrible Guild, met wie we al een warme relatie hebben van ver voor hun oprichting als Horrible Games, waren blij dat ze ons eens goodies konden geven in plaats van andersom. Na een gezellig praatje over hun nieuwe en aankomende spellen, keerden we met een tas vol met kalenders, pins, stickers, en spellen terug naar de auto.

Vrijdag

Op vrijdagochtend stond er een gereserveerde tafel King of the Valley voor ons klaar bij The Game Master.

In de auto op weg naar de beurs kwamen we eigenlijk tot de conclusie dat er meer dan vier mensen waren die hem wilden spelen, dus aan ons de taak (perskaarthouders mogen een kwartier eerder de beurs op) om aan Hans van Tol te vragen of er nog een extra tafel vrij was. Dat was geen probleem, dus Roll The Dice zat sterk vertegenwoordigd bij deze topper. Wij waren enthousiast, en dat het niet alleen aan ons ligt maar echt een goed spel is blijkt wel uit het feit dat hij in de definitieve Fairplay List van zondag de zevende plaats heeft weten te veroveren. Mooie prestatie!

Hierna verlieten Pieter en ik de groep, aangezien we een afspraak hadden met de mensen van het Franse Letheia. Hier kregen we een demo over Run, Ghost, Run!. Dit was helaas een van de spellen met logistieke problemen, maar na een gezellig gesprek over wie Roll The Dice is en wat we doen, kregen we uitleg en konden we even spelen. In dit leuke spel probeer je met jouw kleine (en soms minder kleine) spoken de overkant van het bord te bereiken. Maar na elke beurt gluren de kinderen door het sleutelgat, dus om niet teruggestuurd te worden moet je je spookjes goed verstoppen. Leuk spel wat we zeker in de gaten moeten houden.

Terwijl we door Hal 5 en 6 slingerden, viel ons op dat het drukker was dan op donderdag. Bij lange na nog niet de drukte die je andere jaren aantreft, maar het was geen gegeven meer dat je zomaar een vrije tafel kon vinden. Na ondertussen wat gegeten te hebben, zagen we de rest van de groep bij The Last Doge zitten (geen BGG link, op moment van schrijven staat dit nog niet op BGG). Ze waren nog aan het wachten op uitleg, dus wij konden nog aansluiten. Helaas zou dit spel achteraf de prijs voor slechtste uitleg van de beurs winnen. Na een wat warrig verhaal begonnen we onwennig aan het spel, waarin je probeert de schat van de laatste Doge te lokaliseren. Daarna zou het spel de volgende fase ingaan, maar hoe dat zou werken hield de demoër nog even geheim. Op zich prima, fase twee was nog ver weg en de eerste uitleg had al genoeg vraagtekens opgeroepen. Uiteindelijk had ik de schat van de Doge gevonden, en bleek fase twee vooral uit Memory te bestaan. Dat had ik vooraf toch graag willen weten, dan had ik iets beter opgelet waar welke tegel lag. Net toen we klaar waren en wilden opstaan, kwam de bedenker naar ons toe om onze mening te vragen. Tijdens het gesprek wat daarop volgde, bleek dat onze eerste demoër een aantal fouten gemaakt had, waardoor we het niet helemaal goed gespeeld hadden. Dit maakt het lastig om aan te geven in hoeverre de slechte ervaring door het spel komt, of vooral door de slechte uitleg…

Nee dan was de ervaring met Armonia bij Skellig Games een stuk beter. Goede uitleg en een leuk, simpel dobbelspel met toch een tikje puzzelelement. Doordat je een combinatie van sets getallen en patronen probeert te dobbelen, kun je eigenlijk altijd wel wat gebruiken.

Op weg naar de uitgang achterin Hal 3 zagen we bij Aporta een lege tafel Trails of Tucana. Spel was bekend, maar blijft leuk en paste nog mooi in dat half uurtje beurs wat nog over was.

Zaterdag

Nieuwe spellen van Iello zijn eigenlijk altijd het bekijken en proberen waard, maar om de een of andere reden waren die er in onze voorbereiding helemaal tussendoor gevallen. Iello stond op de beurs op hun gebruikelijke prominente plek midden in Hal 3, dus je kon er moeilijk omheen. De afgelopen dagen waren we er verschillende keren langsgelopen, en vrijdagavond werd besloten dat we er bij beurs start gewoon eens heen moesten gaan. Zo gezegd zo gedaan, en Khôra: Rise of an Empire was het eerste spel van zaterdag. Arme Pieter had wel heel veel pech met zijn actiedobbelstenen, maar desondanks vond ik het wel een leuk spel.

Iemand die pretendeert genoeg verstand van demo’s te hebben om een prijs voor slechtste uitleg uit te delen, moet zeker ook een prijs voor beste uitleg uitdelen. Ik heb veel goede uitleggers gezien dit jaar, maar de beste was toch echt de Duitse meneer bij Picture Perfect (nee, niet Perfect Picture!). Niet eens zozeer door de inhoud, hoewel de uitleg echt wel goed was, maar vooral door het enthousiasme waarmee hij de uitleg deed. Het spel zelf wordt er niet beter van, maar de gehele speelervaring wel degelijk. Het spel zelf beviel ook nog eens erg goed, en er werd ter plekke een Engels exemplaar voor de club aangeschaft.

15 Men bij Pendragon Game Studio was de volgende stop. Het is een asymmetrisch spel waarin (bij vijf spelers) de kapitein een hulp heeft, en er drie muiters op het schip zijn. Grappig spel waarin je elkaar heerlijk kunt dwarszitten. Helaas had onze kapitein zelfs aan het eind van het spel nog niet door wie hem loyaal was, dus het spel is in een jammerlijke muiterij geëindigd.

Door hun goede locatie (voor de kenners, de oude plek van HeidelBÄR in Hal 1, tussen de ingang en de doorsteek naar Hal 3) waren we al verschillende keren langs Jolly Dutch gelopen, maar steeds was het vol waardoor we nog niks hadden kunnen proberen. We hadden bedacht dat het dan toch wat meer tijd mocht kosten, en dus hebben we gewoon even gewacht en gekletst tot de mensen voor ons klaar waren met Polders: Flip and Write. Van dit spel zagen we woensdag persoonlijk het allereerste retail exemplaar geopend worden, dus dat moesten we toch zeker eens proberen. Het is een leuke flip and write, die goed naar Cartographers heeft gekeken. Grootste verschil: omdat je je blaadje na elke kaart doorgeeft aan de buren, zit er veel meer interactie in Polders. Je kunt elkaar heerlijk irriteren. Nadeel vond ik de telling, die was erg langdradig en ingewikkeld. Het voelde bijna alsof we langer aan het tellen waren dan aan het spelen. Desalniettemin een leuk spel.

Na bij de mensen van Jolly Dutch afscheid te hebben genomen, pakte we om de hoek de doorsteek naar Hal 3 en zagen we bij Blue Orange bevriende Nederlanders Neoville spelen. Deze stond sowieso al hoog op de verlanglijst om te spelen, en als je de mensen dan kent is het helemaal makkelijk wachten tot ze klaar zijn. Dus rustig wat gegeten, bijgekletst, en toen zij klaar waren zijn wij meteen gaan zitten. Heerlijk simpel tegel leg spel wat tegen het einde stiekem nog best tricky kan zijn of je je gebieden wel groot genoeg gaat kunnen maken. Erg leuk, jammer dat hij nog niet verkrijgbaar was.

En toen was het alweer tijd voor het laatste spel van de beursdag. We eindigden de dag bij Rescuing Robin Hood, een coop waarin je met je groep Merry Men gaat proberen Robin Hood te bevrijden uit de klauwen van de Sheriff. Doordat we met vier personen maar een ronde speelden met set-up voor drie personen, en de demoër vrij aanwezig was in de beslissingen, heb ik niet echt een gevoel kunnen krijgen bij het spel. Maar ik heb niet het idee dat het een slecht spel is en op BGG scoort hij ook goed. Misschien op een rustiger moment nog eens proberen.

Zondag

En toen was het alweer tijd voor de laatste dag. Omdat Lisbon Tram 28 het in de Fairplay List er goed deed, besloten we meteen richting MEBO te rennen om een tafel te claimen. Zondag zou ’s middags nog een inkoop dag worden, en we wilden hem graag proberen om te zien of het wat is voor de club. Helaas: al uitverkocht. “Geeft niet” dachten we nog, dan proberen we hem gewoon, en bestellen we hem eventueel wel na. Jammer dan, de enige demotafel die ze nog hadden was gereserveerd, en niet door ons.
Ander spel wat nog hoog op de radar stond was Savannah Park bij Pagasus. Hier hadden we op woensdag al een preview van gehad in de Neuheitenschau en dat klonk allemaal erg goed. De overige twee zitplaatsen hebben we denk ik wel zes keer kunnen verkopen terwijl we wachtten totdat onze medespelers bij de tafel gearriveerd waren. Het was een populair spel blijkbaar!
Geheel terecht, zo zou blijken. Want na (weer) een uitstekende uitleg konden we snel beginnen en ondanks dat sommigen van ons het verschil tussen een zebra en een giraffe erg verwarrend vinden, speelt het soepel weg. De heren Kramer en Kiesling hebben duidelijk bij Karuba gespiekt, maar hebben er hun eigen twist aan gegeven die erg goed werkt. Ook deze verdween ter plekke in de tas voor de Roll The Dice collectie.

Toen we bij Pegasus wegliepen, zagen we om de hoek een lege tafel Almanac: The Dragon Road staan. Dit was de versie van vorig jaar, maar ook die hadden wij nog niet gedaan, dus zijn we maar gaan zitten. Uitleg was er niet, maar door de opzet van het spel waarbij je locatie specifieke regels heeft, zijn er relatief weinig spelregels te lezen voordat je kunt beginnen. Zeker geen slecht spel, maar ik vond het wat te langdradig voor wat het was. Ik miste ook een algemeen geheel. Misschien ligt het aan onze manier van spelen (we hadden niet echt aandacht besteed aan het verhaal), maar ik had meer het idee dat ik vier afzonderlijke spellen zat te spelen, in plaats van een geheel.

Na nog wat extra inkopen voor Roll The Dice gedaan te hebben, eindigden we (wederom) bij Skellig aan tafel. Ditmaal voor een potje Sagani, waarin je verkregen tegels zo wil aanleggen dat kleuren ‘spirits’ naar elkaar wijzen. Pas als een tegel al zijn ‘targets’ aanwijst, is hij punten waard. Lastiger dan het klinkt (of toch op de zondag namiddag…).

Ondertussen liep het al weer bijna richting einde van de beurs, maar we wilden nog graag een ding doen. Schmidt had een escape room spel liggen: Pocket Detective. Deze hebben we niet uitgespeeld, dat duurt een paar uur. Maar we wilden het toch even proberen, voornamelijk om te ontdekken of dit iets is voor de toekomst. Vooral ook in een iets toegankelijkere taal… ik spreek en lees vrij goed Duits, maar dit was wel erg veel Duitse tekst. Maar het principe is zeker goed bevallen, en in het Engels of Nederlands wil ik hem zeker nog eens helemaal spelen.

Slotwoord

En zo kwam, met negentien gespeelde spellen, Spiel 2021 weer tot een einde. Een beurs met mondkapjes. Een beurs met QR code controle. Een beurs met veel lege ruimtes. Maar vooral ook een beurs zonder heel veel Amerikaanse en Aziatische uitgevers. Een beurs ook met weinig bezoekers: ondertussen weten we dat er 93.600 bezoekers geweest zijn. Nog geen schim van de 209.000 uit 2019.

En toch was het goed dat het weer kon. We hebben met veel mensen kunnen spreken, en iedereen was het erover eens: de beperkingen zijn niet leuk, maar ook met beperkingen kunnen we en leuke en goede beurs neerzetten. En wat is het fijn dat het toch kon. Liever een Spiel met beperkingen, dan helemaal geen Spiel!

Terwijl wij ons gaan voorbereiden op het Spellenspektakel, zal Merz Verlag hun wonden likken en zich klaar gaan maken voor volgend jaar. Hopelijk dan weer met persconferentie ter plaatse en zonder mondkapjes. De datum is in ieder geval al geprikt: 6-9 oktober 2022. En ik dacht dat Spiel dit jaar al belachelijk vroeg in de maand viel…