Van begin 2008 tot en met de eerste maand van 2011 heeft Léon het Bordspellen blog bijgehouden. Hij is met zijn blog gestopt en heeft hem offline gehaald. Op zijn blog was een serie genaamd ‘Spel Advies’ verschenen waarin gastschrijvers van andere clubs en blogs aan de hand van een bepaald thema een advies geschreven hebben. Dit is een herpublicatie van aflevering 11 waaraan Pieter meegewerkt heeft in de rol van moderator van www.carcasonne.nl. Alle afleveringen van ‘Spel Advies’ zijn ook terug te vinden op bordspelmania.eu.
Welkom bij aflevering 11 in de serie SpelAdvies.
Adviseur: Pieter, van Carcassonne.nl.
De uitdaging
Beste Pieter, na een recent bezoek aan een kasteel zijn de kinderen helemaal enthousiast over de Middeleeuwen. En omdat pa en ma ook van geschiedenis houden…
Je snapt het natuurlijk al. Laat je licht eens schijnen over de vraag: zijn er boeiende toegankelijke bordspellen over deze donkere eeuwen?
Het leven was toen geen spelletje. De adel, de kerk en de boeren, burgers en buitenlui hadden veel uitdagingen in de strijd om het bestaan. Interne en externe oorlogen, hongersnoden, ernstige ziekten. Gelukkig voelt het aan de speeltafel toch allemaal net even wat plezieriger dan toen…
1. Met welk leuk familiespel kan dit gezin gezamenlijk om tafel?
Dat is gemakkelijk. De topper voor mij is dan Carcassonne (999 Games). De reden is, omdat dit spel door zijn eenvoud zo goed is. Zowel mensen die occasioneel een spel spelen of bijna dagelijks een spel spelen, zien hier een uitdaging in. Daarnaast is het met een kleine aanpassing ook zeer geschikt voor kleine kinderen.
Het spel zelf heeft een eenvoudige structuur en makkelijke spelregels. Je moet de streek rond de Zuid-Franse stad Carcassonne zo goed mogelijk proberen uit te bouwen. Dit doe je door tegels aan te leggen. Op deze tegels kunnen verschillende dingen staan, zoals: wegen, steden, kloosters en weiden. Iedere speler kan er ook zijn horigen (zeg maar: poppetjes) inzetten op deze gebieden en zo punten krijgen. De speler met de meeste punten op het einde van het spel wint.
Als er wat kleinere kinderen meedoen, raad ik aan om de boeren niet mee te laten doen. Dit zijn de horigen die je in de wei legt. Hier krijg je pas punten voor op het einde van het spel. Kleine kinderen hebben moeite met het principe van ‘nu investeren en pas op het einde punten krijgen’. Zij willen liever nu gelijk punten.
Wie niet genoeg krijgt van Carcassonne, kan er nog veel verschillende uitbreidingen en varianten bijkopen. De uitbreidingen maken het spel wel langer en moeilijker.
2. Wat is je tip voor het geval de kinderen al een jaar of 9 zijn?
Een niet al te lang kaartspel: Bedriegers Bedrogen (999 Games). De titel van het spel zegt het al. Je bent iemand aan het bedriegen en ondertussen wordt je zelf bedrogen. Bij dit spel moet je proberen om de meerderheid in punten te halen in een bepaalde rij, om zo aan het einde van het spel de meeste overwinningspunten te hebben.
Iedereen heeft een stapel met dezelfde kaarten en heeft er een deel van in de hand. Je moet een kaart uitspelen door deze blind onder een rij te leggen. Hierdoor wordt de vorige kaart die er ligt, omgedraaid en geactiveerd. Het kan zijn dat jouw kaart hierdoor waardeloos lijkt te worden. Als alle rijen vol liggen, volgt er een telling. Afhankelijk van de karakters die er liggen, kunnen sommige kaarten waardeloos worden of juist heel waardevol. Dus pas bij de telling weet je of jij die punten hebt gewonnen.
Het is een heel verrassend spel en voor kinderen ook best spannend, omdat ze niet weten wat er gaat komen.
3. Verder staat er een spel voor meer spelers – dat ook met 2 personen leuk blijft – op de verlanglijst. Wat adviseer je?
Hier wil ik een beetje ‘off road’ gaan en de mensen naar buiten lokken. Een heel erg leuk buitenspel voor 2 personen of teams is Kubb (ook op de ’to do’-lijst van 999 Games volgens bordspel.com). Het is een oud Vinkingspel wat vroeger met stukken hout en een bijl werd gespeeld. Gelukkig is de bijl inmiddels vervangen door houten staven.
Het spel wordt buiten gespeeld op een veld van 3 bij 6 meter, verdeeld in twee helften. Elke speler heeft 5 blokken op de basislijn staan en 5 werpstokken. In het midden staat een groot blok, dit is de koning. Het doel van het spel is om als eerste de koning om te werpen. Dit mag pas als je alle blokken van de tegenstander hebt omgegooid.
Als je een blok van de tegenstander omgooit, moet hij die in jouw helft gooien. Dat blok wordt op de plaats waar hij valt, weer rechtop gezet. De tegenstander heeft dus hierdoor een blok meer om omver te gooien. Pas als de tegenstander geen eigen blokken meer heeft staan, mag je proberen om de koning om te werpen. Als dit lukt ben je gewonnen. Als je per ongeluk de koning eerder omgooit, is het einde spel.
Je mag niet zo maar ergens staan in het veld. Je moet achter het blok gaan staan dat het dichtste bij de koning staat. Dus als je een blok op de helft van de tegenstander moet gooien, let dan op waar. Want de tegenstander kan zo wel eens heel dichtbij komen te staan.
Dit spel is succes verzekerd, zeker nu de lente voor de deur staat. Ook een ideale camping-topper!
4. Die ‘jonge koters’ kosten veel tijd en energie. Dan heb je ’s avonds niet altijd meer puf voor een lang spel. Welk kort spelletje moet in elk geval in collectie?
Mijn twee oudste kinderen (3 en 5 jaar) spelen dolgraag Tover je Toverweg (Opstelten speelgoed). Er zitten verschillende varianten in 1 doos. Zelfs kinderen van 8 jaar kunnen nog met enthousiasme bepaalde varianten spelen, maar zover zijn ze bij ons nog niet.
Voor alle varianten gelden bijna dezelfde basisregels. Je moet door middel van kaartjes een bepaald parcours afleggen. De speler die als eerste in het midden is, wint. Er zijn tovenaarskaarten (stappen vooruit) en heksenkaarten (stappen terug). Later komen er nog spreuken bij die je kunnen helpen. Door middel van een dobbelsteen bepaal je hoeveel kaarten je moet nemen en uitvoeren. Meestal duurt 1 spelletje 15 tot 20 minuten. Ideaal voor het slapen gaan.
Opstelten speelgoed is niet zo bekend bij het Nederlandse en Vlaamse publiek, maar dat is onterecht. Het zijn allemaal educatieve spellen, dus je kids leren er ook nog wat van. Bij Tover je Toverweg is het hoofdzakelijk optellen en aftrekken.
5. Welk bordspel is inmiddels vergeten geraakt en moeten ze echt nog eens tweedehands op de kop zien te tikken?
Oud misschien niet, maar vergeten en niet zo bekend, dat is Keythedral van Richard Breese wel (PS-Games). Bij dit spel gaat het om grondstoffen verzamelen en daarmee acties uitvoeren. Het spel bestaat uit achthoekige tegels met grondsoorten. Spelers hebben aan deze tegels hun hutjes liggen, vanwaar ze arbeiders kunnen inzetten op de stukken land rondom hun hutjes. Dit gebeurt in een volgorde die elke ronde opnieuw wordt bepaald door de spelers.
Van de stukken land waar hun arbeiders staan, krijgen de spelers hierna grondstoffen. Deze kunnen ze inzetten en hiermee de opbrengst verdubbelen, andere spelers blokkeren …en stoelen in de Kathedraal kopen.
Hier draait het uiteindelijk om. Alle stoelen hebben een waarde (deze is bekend) en als alle stoelen verkocht zijn, is het spel afgelopen en worden de punten geteld.
Dit spel kom je zowel nieuw als tweedehands tegen. De reden dat het niet zo bekend is, komt volgens mij door de vormgeving. De doos is niet erg uitnodigend door de vele pastelkleuren. Ook het spel zelf heeft deze pastelkleuren en dat spreekt de mensen nu eenmaal minder aan. Onterecht. Dit spel staat al een hele tijd op nummer 1 bij mij!
Pieter, dank je wel voor je advies. Interessante spellen over een interessante tijd!
Als mensen meer spellen over deze tijd willen zien en spelen, zijn ze van harte welkom op Zuiderspel in Eindhoven op 13 april, 2e Paasdag. Er is daar een themaplein met dit jaar als thema de Middeleeuwen.
Tenslotte stel ik ook aan jou de bekende slotvraag. Stel: je hebt tijd, geld en speelmakkers genoeg. Hoe ziet jouw eigen ideale speelavond er dan uit, los van dit thema?
Eerst nog een spelletje Piratenspel (ook van Opstelten Speelgoed) met de kids natuurlijk! Als zij eenmaal in bed liggen komt de doos van Keythedral tevoorschijn, gezellig met wat vrienden samen. Daarna nog een potje Ghost Stories, een coöperatief spel: samen de spoken overwinnen.
Als afsluiter volgt nog een spelletje Ligretto of Jungle Speed.
Pieter is één van de moderators achter www.carcassonne.nl maar je vindt ‘m ook op diverse andere sites en spellenclubs.
Afbeeldingen: Alexander Zhang, Le Havre Oswald, Carsten Wesel, Marco Keja, Terraliptar Ungomis, Kubbwinkel.nl