Verslag Spiel 2023: Bart

Spiel 2023 was een bijzondere beurs in een bijzondere jaargang. Bij een bijzondere beurs hoort ook een bijzonder beursverslag, en dus gaan we eerst even terug in de tijd.

Friedhelm Merz was vanaf 1976 hoofdredacteur bij het SPD weekblad Vorwärts, en werd na 1979 zelfs bedrijfsleider van het bedrijf achter het weekblad, Vorwärts Verlag. In 1981 won de liefde voor spellen het van de politiek, en richtte hij samen met Reiner Müller het spellentijdschrift Spielbox op. Toen na iets meer dan een volledige jaargang Spielbox het idee ontstond om een spellenbijeenkomst te organiseren, bleek de belangstelling veel groter dan het lokale wijkcentrum in Bonn aankon. Friedhelm schakelde de politieke connecties in, en werd door de SPD minister president van Nordrhein-Westfalen gewezen op de Volkshochschule in Essen. Nadat ook radiozender WDR 2 aandacht aan het evenement had besteed (toen nog Deutschen Spielertage), vonden 5000 bezoekers hun weg naar wat later de allereerste editie van Spiel zou blijken te zijn.
Een jaar later, in 1984, kwamen al 15.000 bezoekers opdagen en werd al snel de conclusie getrokken dat iets wat ‘zomaar twee gezellige dagen’ had moeten zijn wel eens zou kunnen uitgroeien tot een echte jaarlijks terugkerende beurs. Voor de editie van 1985 werd noodgedwongen geprofessionaliseerd. De organisatie werd losgekoppeld van Vorwärts en ondergebracht in het nieuw opgerichte bedrijf Friedhelm Merz Verlag. Bovendien werd besloten uit te wijken naar een grotere locatie met groeipotentieel: de Messe Essen.

De beurs werd uitgebreid naar vier dagen, en al in 1986 werd de naam omgedoopt in het modernere Internationale Spieltage SPIEL, een naam die lang zou blijven plakken. Na het overlijden van Friedhelm Merz in 1996 namen vrouw Rosemarie Geu en dochter Dominique Metzler het familiebedrijf en de organisatie van Spiel over. Onder bezielende leiding van ‘Frau Metzler’ bleef Spiel groeien, tot in recordjaar 2019 zo’n 209.000 mensen de beurs bezochten.
En toen kwamen de beruchte Coronajaren 2020 en 2021. Jaargang 2020 werd noodgedwongen afgelast, en later zou Dominique toegeven dat ze ook meerdere keren op het punt gestaan heeft om het persbericht “Spiel 2021 afgelast” de wereld in te sturen. Na die heftige jaren was het welletjes: in januari 2022 besloot Dominique Metzler om familiebedrijf Friedhelm Merz Verlag te verkopen aan Spielwarenmesse eG, het bedrijf achter de grote speelgoedbeurs in Nürnberg.

De beurs van 2022 heeft ze nog georganiseerd, maar daarna was voor Dominique na 25 jaar organisatie en 38 jaar betrokkenheid bij Spiel toch echt de tijd gekomen om te genieten van een welverdiend pensioen en alle reizen te maken waar ze voorheen nooit tijd voor had.
Ik kan alleen maar de woorden van de nieuwe organisatie herhalen: “Alles Gute Dominique, vielen Dank für alles!”

Woensdag

En dan begint het eigenlijke beursverslag al op de woensdag. De woensdag is altijd pers dag, en begint met een persconferentie. De nieuwe organisatie heeft deze echter zo vroeg gepland, en de Neuheitenschau later op de dag was zo drukbezocht, dat de woensdag ondertussen als volwaardige beursdag aanvoelt.
De persconferentie op de veertigste editie van Spiel begon met een mooie terugblik in de tijd, een eerbetoon aan Dominique Metzler, en een korte persoonlijke boodschap van de vrouw die Spiel de laatste 25 jaar met zoveel liefde en gedrevenheid geleid heeft. Hierna stelde de nieuwe organisatie zichzelf voor, met in het bijzonder onze hosts van de persconferentie: Carol Rapp, de nieuwe directrice van Friedhelm Merz Verlag, en Robin de Cleur, de nieuwe perschef en communications manager.

Tijdens de persconferentie werden we, voor het eerst in afwisselend Engels en Duits, meegenomen door wat cijfers over de spellenwereld (marktaandeel van bord- en kaartspellen is met 10% gegroeid), de beurs (dit jaar 1700 nieuwe spellen en 935 uitgevers uit 56 verschillende landen), en natuurlijk alles wat anders is.
Grootste verandering was van tevoren al bekend gemaakt: de halindeling is volledig op de schop gegaan. Hal 6 was de laatste jaren een soort allegaartje van verschillende soorten (veelal nieuwe – wat de reden was dat ze in hal 6 stonden) uitgevers. Dit, in combinatie met dat ingang Oost meer en meer moet gaan dienen als hoofdingang, was voor de organisatie reden om maar meteen alle hallen te herindelen. Hal 6, 5, 4, en 2 bevatten familiespellen, hal 3 bevat experspellen, en hal 4 en 3 bevatten beiden ook kennerspellen. Hal 1 focust dan weer voornamelijk op rollenspellen, collectible card games, en miniaturen.
Bijna geen enkele uitgever stond op zijn gebruikelijke plek, wat in het begin erg wennen was. Maar tijdens het rondlopen blijkt al snel dat de nieuwe halindeling wel degelijk logisch is. Veel mensen waren vooraf sceptisch, maar het is mij goed bevallen.

Na de persconferentie werden we uitgenodigd voor de Neuheitenschau, die ook anders van opzet was dan andere jaren. In het congrescentrum Oost waren een paar zalen ingericht met lange tafels waar uitgevers hun spellen kort konden presenteren. Zoals altijd is hier geen tijd en ruimte om te spelen, maar je kan wel een kort overzicht van spellen krijgen. Helaas was dit jaar de opzet zo krap dat het net zo druk was als de Feurland stand op donderdagochtend. Wij hebben gepoogd wat te slalommen tussen de rijen tafels, en wat bekende (Nederlandse) uitgevers te begroeten, maar zijn zonder alles gezien te hebben weer vertrokken.

Op weg naar het hotel kwamen we zo ongeveer langs een Kaufland, dus daar zijn we kort gestopt om broodjes voor op de beurs en Spezi voor thuis in te slaan. Omdat we nog wat te vroeg bij het hotel waren om al in te checken zijn we, via een omweg, nog even naar CentrO gelopen voor een WonderWaffel.
Na het inchecken moesten Pieter en ik nog even wachten op de rest van het gezelschap, dus hebben we alvast een rondje Keer op Keer en Keer op Keer 2 gedaan.

Toen de tweede auto ook gearriveerd en ingecheckt was, trokken we naar Duisburg voor een zeer goede pizza en daarna een escape room. Restaurant zat ten slotte vlak bij de escape room… dachten we…
De escape room bleek echter ook een inscape te zijn, want het adres vinden bleek moeilijker dan gedacht. Wie verzint het dan ook om meerdere Königstraßes te hebben in Duisburg. En deze escape room zat juist op de meest makkelijke plek ooit. Meestal zitten escape rooms in obscure wijken in half vervallen loodsen, maar deze zit midden in een winkelcentrum (met daar tegenover een Italiaans restaurant… misschien een optie voor volgend jaar). Toen we uiteindelijk de juiste Königstraße gevonden hadden was de escape room bijzonder goed bevallen. Met 3 minuten resterend op de klok zijn we als gevangenen net op tijd uit de gevangenis kunnen ontsnappen!

Terug in het hotel bleek dat er al meer spellenvrienden van Roll The Dice gearriveerd waren. De lijstjes en tips werden dus nog even doorgesproken, en Pieter, Hugo, en ik maakten van de gelegenheid gebruik om nog kort een plan van aanpak te maken voor de eerste beursdag.

Donderdag

De donderdag begon met een flinke oefening van geduld. Toen wij namelijk om half 8 beneden bij het ontbijt aankwamen was alles nog dicht en donker, terwijl het toch echt vanaf half 7 open zou moeten zijn. We denken dat de eigenaar zich verslapen had, want na een tijdje kwam hij in alle haast de bocht om gevlogen en haastte zich om snel een en ander klaar te zetten.

Uiteindelijk toch nog redelijk op tijd klaar met eten en kunnen vertrekken. Nog even een tussenpunt invoeren in de navigatie zodat hij de juiste route naar de parking zou pakken, en we konden los. Pers mocht eigenlijk pas om 9.30 de beursvloer op, maar de eerste dag moest het personeel denk ik ook nog even wennen want om 9.10 uur werden wij bij hal 6 al toegelaten. Onderweg bij Schmidt een mooie roze tas opgepikt, en rustig richting hal 3 gelopen. Daar splitsten we op om ieder in een eigen rij te gaan staan voor een aankoop. Pieter heeft de eer om voor Roll The Dice de eerste aankoop van de beurs te doen: Forest Shuffle van Lookout Games. Mijn rij bij Board&Dice schoot iets minder goed op, maar ook dat kwam uiteindelijk goed. Ondertussen mocht Hugo ook binnen, en hadden we in hal 6 bij Schmidt Spiele afgesproken om aan onze ronde te beginnen.

Het IKEA karretje was al flink gevuld met spellen toen we ons om 12.00 uur bij onze Italiaanse vrienden van Horrible Guild mochten melden voor een gesprekje met pers meneer Davide. Hij gaf ons een introductie van hun nieuwe spellen voor dit jaar, beginnend bij grote hit Sunrise Lane, een Knizia waarin je flatgebouwen bouwt door kaarten in de juiste kleur te spelen. Uitbreiding Evergreen: Pines and Cacti introduceert dennenbomen en cactussen in Evergreen. De cactus groeit heel snel, maar droogt uit als hij in de schaduw terecht komt. Dennenbomen groeien dan weer automatisch als ze aan het eind van het seizoen in de schaduw staan.
Quicksand is een hectische variant op Kites van vorig jaar, maar heeft iets meer mogelijkheden.
En de traditie die vorig jaar begon is ook dit jaar weer voortgezet: Similo Board Games ‘23 is weer een speciale Spiel versie met allemaal spellen die dit jaar uitgekomen zijn. Het lijkt er sterk op dat dit een jaarlijks terugkerend verzamelobject gaat worden. Het is altijd gezellig met de mensen van Horrible Guild, en na een leuk gesprek mochten we een exemplaar van ieder nieuw spel toevoegen aan de Roll The Dice collectie, plus een kleine goodie voor ons persoonlijk.

Van hieruit maakten we onze ronde door hal 5 en 4 af, en trokken daarna naar hal 3. Dat lukte mij maar net op tijd, want ik was de ongelukkige die bij Delicious Games Shipyard en Evacuation op zou halen. Delicious Games is ook een uitgever die berucht is om zijn rijen, wat in dit geval zeker terecht was. De rij was net zo lang als dat hal 4 breed is. In de rij staand moest spontaan aan dat lied van Die Toten Hosen denken… “kein Ende in sicht”…
Uiteindelijk net op tijd klaar om ons richting hal 3 te haasten. Hier stond namelijk de volgende meeting van de dag op de planning met Elisa van die andere Italianen waar we al vele jaren een goede band mee hebben: Cranio Creations. Klapper van het jaar bij Cranio is duidelijk Anunnaki, een zware jongen waarin je je beschaving probeert op te bouwen en met je rivalen strijdt om de overvloed aan grondstoffen en punten die Atlantis biedt.
De tegenstellingen tussen Anunnaki en Broad Lines kunnen niet groter zijn. Broad Lines is een tekenspel waarin je niet goed hoeft te kunnen tekenen om succesvol te zijn (zie ook verderop bij vrijdag). Murder Party Pocket: Deadly Sin en Murder Party Pocket: The Curtain Falls zijn dan weer de eerste twee spellen in een nieuwe eigen serie van Cranio. In deze detective spellen probeer je door je informatie op sluwe wijze te delen een misdrijf op te lossen. Ook hier mochten we een exemplaar van alle nieuwe spellen toevoegen aan onze collectie.

Onze laatste echte afspraak van de dag was bij Ludonaute, waar we een persvoorstelling kregen van ArcheOlogic, een spel in te trant van Turing Machine van vorig jaar. Deze is echter net wat toegankelijker door het thema en biedt net een andere twist.

Rond 17.00 uur waren we klaar met onze ronde en was het tijd om bepakt en bezakt richting auto te lopen om alle spellen daar achter te laten. Gelukkig stond de auto dicht bij! Terug op de beursvloer waren we toe aan een goede stoel. Zoch Verlag is altijd een van de favorieten aan het eind van de donderdag omdat er vaak wel een tafel vrij is, je zelf een spel kunt ophalen bij de speluitleen, en de spellen over het algemeen goed en niet ingewikkeld zijn. Zo ook Volles Fass Voraus, het eerste gespeelde spel van Spiel 2023. Iedereen vaart met zijn bootje over hetzelfde parcours en kiest op elk tussenpunt een actie. Je probeert in het begin je bootje helemaal vol te laden met goederen, en deze later voor een goede prijs te verkopen.
Deze leek leuk, maar omwille van de tijd konden we maar ongeveer een kwart van het spel spelen. Daarna was het tijd om naar Lucky Duck Games te gaan waar na sluiting van de beurs een pers event plaatsvond. Onder het genot van bier en pizza werden Kiri-ai en Senjutsu voorgesteld. Kiri-ai hebben we ook gespeeld. In dit vlotte tweepersoons spel strijden twee samoerai tegen elkaar, waarbij je gespeelde kaarten je houding bepalen (zwaard hoog, zwaard laag, aanval van links, rechts, boven, beneden). Zodra iemand de tegenstander twee keer geraakt heeft met een aanval heeft die speler gewonnen.
Er was een toernooitje met prijzen opgezet, maar er stond in het restaurant een schnitzel op ons te wachten. Wij hebben ons dus na zo’n drie kwartier beleeft uit de voeten gemaakt om te gaan eten. Het restaurant in de volkstuin van Oberhausen blijft een bizarre ervaring, maar de schnitzels zijn gigantisch en erg lekker. Tijdens het eten kwamen natuurlijk de spellen van de afgelopen beursdag ter sprake, en werden alvast lijstjes gemaakt voor vrijdag.

Terug in het hotel begon voor de bordspelcommissie de lange avond van de administratie. Alle nieuwe spellen die gedurende dag opgehaald en aangeschaft waren (en dat waren er heel veel dit jaar!) moesten in BoardGameGeek ingevoerd worden zodat ook de thuisblijvers via onze website op de hoogte konden blijven.

Vrijdag

Omdat we donderdag met oogkleppen op van stand naar stand lopen zien we altijd vrij weinig van de beurs. Voor vrijdag is dan ook altijd het devies: kies een hal, en gewoon slingeren en kijken. Perskaarten helpen dan wel, want in dat half uurtje voordat de beurs echt open ging konden wij alvast hal 6 goed bekijken, waarna we besloten bij Rebel Studio plaats te nemen voor MLEM: Space Agency. De katten hebben de macht over de wereld overgenomen, en trekken nu, in navolging van de mens, richting ruimte. Iedere reis is een speler kapitein en probeert door middel van dobbelstenen zo ver mogelijk de ruimte in te reizen. Hoe verder je komt, hoe moeilijker de reis wordt, dus andere spelers (die ook aan boord van de raket zijn) mogen bij elke tussenstop kiezen om uit te stappen en hun punten te pakken. Celestia in space met katten, en met net wat meer ‘spel’ en diepgang eromheen. En met de fantastische ondertitel “Die Astrokatzen”!

Al slingerend vonden we onze weg in hal 3, en spotten een lege tafel Balloon Pop bij Lautapelit.fi. Met een handkaart ‘bied’ je om als eerste een setje ballonnen (blokjes) uit te kiezen. De handkaart geeft echter ook aan op welke manier je de ballonnen in je grid moet leggen (horizontaal of verticaal). Je probeert de ballonnen zo te plaatsen dat dezelfde kleuren tegen elkaar komen te liggen zodat ze poppen en punten opleveren. Verassend leuk, en met een van de beste uitleggers van de beurs! Hoewel we dit jaar sowieso veel goede uitleggers gezien hebben.

Bij Matagot schoven we vervolgens aan voor een spelletje Mind MGMT, een asymmetrisch spel waarbij een speler op de vlucht is voor de rest. Het artwork en thema is schijnbaar gebaseerd op een stripboek, maar wij kenden de reeks geen van allen. Het spel was niet onaardig, maar bij ons minder geliefd dan bijvoorbeeld klassieker in het genre Letters from Whitechapel.

Nog steeds in hal 3 vonden we een lege tafel met Shake That City bij Alderac Entertainment Group. Het ‘shake’ uit de titel duidt op een doosje wat je schudt voordat je er blokjes uit laat vallen. De negen blokjes hebben kleuren die overeenkomen met verschillende gebouwen. Iedereen kiest vervolgens een kleur gebouw en bouwt dat in exact die vorm in zijn stad. Uiteraard is niets zo simpel als het lijkt, omdat elk gebouw op een andere manier punten oplevert.
Tijdens het spel kwamen al verscheidenen mensen informeren wat we van het spel vonden, maar dat deden ze zo vroeg dat we het nog niet echt wisten. Er stond echter niemand heel duidelijk op onze tafel te wachten. Achteraf beviel het spel zo goed dat we besloten het nog eens te spelen met de andere kant van het bord, waar een andere stad op staat.
Niet iedereen was hier van gediend, aangezien een groepje Duitsers halverwege nog eens kwam informeren en teleurgesteld tot de conclusie kwam dat we een tweede spel gestart waren. Dat beantwoorde echter wel hun vraag of het spel goed was…

Uiteindelijk toch maar plaats gemaakt voor anderen, die overigens de tweede keer wel opzichtig zijn blijven wachten. Gelukkig begrepen ze geen Nederlands, want ik vraag me af of zij onze grapjes over een derde spelletje net zo grappig gevonden zouden hebben als wij zelf.
Wij gingen door naar SYNC Discovery, een coöperatief spel waarin de startspeler een van de openliggende personages uitkiest en een handkaart speelt waarvan hij vindt dat het duidelijk maakt wel personage hij gekozen heeft. De volgende speler probeert vervolgens ook een hint naar datzelfde personage te spelen, en kan daarbij aangeven hoe zeker hij van zijn zaak is. Zoals zo vaak bij dit soort spellen is deze vooral goed met mensen die je goed kent.
Het begin was bij ons heel moeilijk, maar uiteindelijk kwamen we meer in SYNCH, en kwam het net op tijd goed om het spel te kunnen winnen.

Hierna maakten Pieter en ik ons los van de groep omdat wij een afspraak hadden bij de voor ons nieuwe uitgever King Racoon Games over EOS: Island of Angels. We spraken in een heel fijn gesprek met de designer, en daarna nog met de perschef van de uitgever. Zelden heb ik een spelbedenker zo passievol en toch duidelijk over zijn eigen spel horen praten. Deze staat hoog op mijn lijstje om binnenkort een keer te proberen.

Ondertussen was het alweer bijna sluitingstijd. Maar op weg naar de uitgang en de rest van de groep speelden we nog snel een spelletje Donuts bij Funforge. In Donuts probeer je vijf op een rij te maken door elke beurt een donut in het grid te plaatsen. Als je jouw donut tussen twee donuts van de tegenstander legt, mag je die beiden omdraaien naar jouw kleur. Toen we hier klaar waren was daar de bekende omroep “liebe Messebesucher” die aankondigde dat de vrijdag alweer voorbij was.

Na gegeten te hebben bij de wok naast het hotel was er nog tijd zat over voor een spelletje in het hotel. Pieter en ik hadden snel even alle nieuwe spellen van onze kamer gehaald voor een overzichtsfoto beneden, wat flink wat bewonderende en jaloerse blikken opleverde van de andere hotelgasten (die ook zo ongeveer allemaal Spiel bezoekers waren). Colour Square was het eerste spel van de avond. Deze roll & write onderscheid zich doordat je telkens een kwart van een vierkant invult met de gedobbelde waarde. De twist is dat elk vierkant ook aangeeft wat de totale som moet zijn van de kwarten. Lukt het je niet om op exact die waarde uit te komen, krijg je strafpunten.

Eigenlijk was het na Colour Square al tijd om naar bed te gaan. Maar het spelershart won het van het vermoeide brein, en er volgde nog een hilarisch spelletje Broad Lines. Net zoals in Just One noemt een speler een cijfer waar op zijn kaart een woord bij staat. De andere spelers gaan vervolgens om de beurt proberen dat woord zo goed mogelijk te tekenen. Dit is alleen niet zo makkelijk als het klinkt, want je mag per keer alleen maar twee rechte lijnen OF een kromming tekenen op een doorzichtig plastic plaatje. Dat plaatje wordt op een soort ezel gezet, waarna de volgende speler mag tekenen. Je moet dus niet alleen proberen samen tot een nuttige tekening te komen, maar je moet ook nog proberen goed in te schatten waar op het plaatje je jouw lijnen of kromming moet zetten zodat het mooi aansluit bij hetgeen je voorganger net getekend heeft. Als iemand die een hekel heeft aan teken spellen heb ik me hiermee prima vermaakt!

Zaterdag

In de voorbereiding voor Spiel had ik voor mezelf maar een spel op het lijstje staan wat ik heel graag wilde proberen. Plan voor vandaag was dus meteen bij binnenkomst een tafel Path of Civilization te claimen bij Captain Games. In Path of Civilization leidt je je beschaving van de steentijd naar de huidige tijd door steeds je huidige technologieën op verschillenden manieren te spelen zodat ze de juiste acties opleveren. Die acties kun je gebruiken om nieuwe technologieën te verkrijgen, wonderen te bouwen, leiders te verkrijgen, of ten strijde te trekken. Dit alles is op zijn eigen manier punten waard waardoor er meerdere wegen naar de overwinning leiden. Deze is erg goed bevallen, maar helaas waren de Engelse exemplaren uitverkocht. Er staat vrij weinig tekst op het spel, maar een Franse versie gaat me toch net te ver. In de gaten houden of een Engelse binnenkort nog ergens beschikbaar komt.
Leuke kanttekening is dat dit spel officieel geen artist heeft. Alle tekeningen en illustraties zijn door AI gemaakt.

Toen we hierna de beurshallen weer in trokken bleek zaterdag wederom veruit de drukste dag te zijn. Maar de Nederlanders van Formula Games hadden toch een tafel Robo Factory vrij. In dit deductie spel is steeds een speler een klant die een soort offerte uitstuurt om een robot te laten maken. Aan de hand van de hints die de ‘klant’ speelt moeten de andere spelers proberen uit te vogelen hoe de robot die de klant wil eruit moet zien. Lukt dit, dan krijgen ze daar punten voor. Lukt dat niet, dan kunnen ze nog een extra hint kopen, maar daarna zal er toch een gok gemaakt moeten worden.

Ik had maar een spel op mijn lijst staan om te spelen, maar Wilfred had zoals altijd meer voorbereiding gedaan. Hij had bij Frechverlag een escape room spel op zijn lijst staan, en daar zijn Raymond en ik ook altijd wel voor in. Wij trokken dus vol goede moed door de drukke hallen richting Frech. We moesten op de stand even goed zoeken, aangezien Frech vooral andere wat simpelere spellen open op tafel had liggen. Maar na wat zoekwerk zagen we dat er het doosje The Light in the Mist wel op een tafel lag. We hebben dus vakkundig het kinderspel aan de kant geschoven, en zijn begonnen aan een escape room spel in de vorm van een deck tarotkaarten.
Onze vriendin Suzan (denk ik… geen idee meer hoe ze heet… is dat erg over je beste vriendin? Ik geef de drukte van de beurs de schuld!) is verdwenen en het enige wat achtergebleven is is haar rugzak. Aan ons de taak om uit te vogelen wat er met haar gebeurd is. Op de kaarten uit de Grote Arcana staan steeds puzzels waarvoor je de kaarten uit de Kleine Arcana nodig hebt om ze op te lossen. Je mag echter te allen tijde uit het volledige deck kaarten kiezen en puzzels oplossen, dus je hebt veel vrijheid. Of je laat je zoals het hoort bij Tarotkaarten leiden door je lot, en draait steeds de bovenste kaart open… je bent volledig vrij jouw weg naar de oplossing te kiezen.
Elke puzzel verwijst vervolgens naar het boekje voor een verhaal, waar ook vaak weer aanwijzingen in staan. Gelukkig hadden wij aan tafel een random Duitser die graag mee wilde spelen, dus wij konden mooi het voorlezen van de Duitse teksten aan hem uitbesteden. Uiteraard hebben we het spel niet uitgespeeld – een volledig spel duurt al snel vijf uur – maar we hebben genoeg gespeeld om te weten dat hij goed is en we hem in het Engels nog eens volledig willen spelen. Mijn Duits is vrij goed, maar dit waren wel heel veel Duitse teksten elke keer…

Ondertussen was het bijna 16.00 uur, en maakte ik me los van de groep om Pieter te ontmoeten in hal 3. Daar zouden we namelijk van Sit Down een perspraatje krijgen over hun nieuwe spellen Maps of Misterra en Redwood. In Maps of Misterra ga je als ontdekkingsreiziger op onderzoek op een nieuw eiland. Hierbij probeer je via meerderheden te bepalen hoe de kaart van het eiland eruit moet zien (nieuw land is pas gevalideerd als het door twee bronnen ontdekt is). Redwood is een van de vele spellen dit jaar met een natuurthema. Als natuurfotograaf trek je de weide wereld in om dieren in hun natuurlijke habitat te fotograferen, zonder ze te verstoren uiteraard!
Verder kregen we ook nog een korte preview van Magic Maze Tower, een variant zonder zandloper element. Deze opvolger is het directe vervolg van Magic Maze. In Magic Maze was het namelijk de bedoeling dat je als groep uitrustig ging stelen uit een winkelcentrum zodat je daarna ‘op quest’ kon gaan. In het vervolg Tower leren we dat dat jammerlijk mislukt is, want je bent gevangengenomen en zit opgesloten op de bovenste verdieping van een hoge toren. Elk level van de toren is een nieuw level in het Magic Maze principe, maar door afscheid te nemen van de zandloper ligt de nadruk niet meer op snelheid maar op strategie. Spelers mogen nog steeds niet communiceren, maar omdat er nu geen tijdsdruk meer is konden de ontwerpers de afzonderlijke levels strategischer maken. Deze komt ergens volgend jaar uit, en ik ben alvast heel benieuwd!

Dit was ook de enige meeting van de dag, dus hierna gingen wij weer op zoek naar de rest van de groep. Wij troffen Stef en Wilfred aan bij Luminis, waar zij een dag eerder al erg enthousiast over waren. In Luminis probeer je als eerste een kathedraal te bouwen. De eerste die dat lukt heeft dan meteen gewonnen. Dit doe je door kaarten te spelen in vier verdiepingen, die steeds duurder worden naarmate ze hoger gebouwd worden. Elke gebouwde kaart levert permanente grondstoffen op die je voor elke volgende kaart kan gebruiken, en kan ook extra grondstoffen opleveren specifiek voor aangrenzende kaarten. Verder kan je nog handkaarten afleggen als extra betaalmiddel als je niet genoeg grondstoffen hebt. Dit principe heeft wel wat weg van Splendor waarin je ook eerst tijdelijke grondstoffen investeert om daarmee permanente grondstoffen te genereren.
Deze is zo goed bevallen dat onze groep met vijf exemplaren, waaronder een voor Roll The Dice, aan de haal ging. Don’t Panic Games had zo een goede beurs, want na ons hadden ze nog maar drie stuks over.

Toen liep de beurs alweer ten einde en was het tijd voor een hapje eten. Bij Franziskaner aan de boulevard in Oberhausen gingen we voor een typische Beierse hap. Voor mij Weißwürst’l, Zwiebelrostbraten, en natuurlijk Kaiserschmarr’n als nagerecht. Maar ook dat pannetje zag er erg goed uit! Misschien volgend jaar maar eens proberen.

Zondag

De ene uitgever is de andere niet. Sommige spellen zijn al het spelen waard alleen omdat ze door een bepaalde uitgever uitgegeven worden. Hans im Glück is zo’n uitgever die zo’n rijke staat van dienst heeft dat een nieuwe spel vanzelf al het uitproberen waard is. De missie voor zondagochtend was dan ook simpel: claim bij Hans im Glück een tafel Karvi.
Niemand wist iets over dit spel. Vlak voor de beurs kwam er een aankondiging, maar dat was niet veel meer dan een kort stukje tekst over het thema (als Viking op plundertocht gaan) en de voorkant van de doos. Dat was alles. Maar zoals gezegd is het spel per definitie al het proberen waard doordat het stempel Hans im Glück op de doos staat. En dat bleek volledig terecht! Op een actiespoor waar altijd de achterste speler aan de beurt is kies je een actie die je uitvoert. Daarbij zijn er ook altijd een aantal gratis acties die je altijd uit mag voeren. Zo probeer je je dorpje uit te bouwen, met je schip omliggende dorpen te plunderen, en nieuwe nederzettingen te stichten. Zeker de moeite waard, ik hoop dat deze zijn weg naar een Nederlandse uitgever gaat vinden.
En mocht er nog iemand zijn die (volledig ten onrechte) denkt dat Duitsers geen humor hebben, ga eens met Claudio praten. Hij begon al met een flinke dosis humor toen wij nog zaten te wachten op onze medespelers, maar ging daar vrolijk mee door tijdens de uitleg. En zijn uitleg boette kwalitatief niets in, want die was nog erg goed ook. Hij kan met de Finse meneer van Balloon Pop wedijveren voor beste uitleg van de beurs.

We konden anderhalve ronde spelen voordat Pieter en ik ons weer van de groep los moesten maken voor de volgende reeks afspraken. Alleen bij Iello hadden we nog een ‘vaste’ afspraak, maar we moesten ook nog een rondje langs wat stands maken om spellen op te halen en voor wat laatste aankopen. Na ook deze laatste spellen naar de auto gebracht te hebben, sloten we weer bij de groep aan, die ondertussen tot zes spelers gegroeid was. In hal 6 vonden we onze weg wederom naar Zoch, waar twee tafels vrij waren. We splitsten dus op, en speelden twee sessies Volles Fass Voraus. En zo is het eerste spel van de beurs ook het laatste spel van de beurs gebleken, want hierna was het toch echt tijd om naar huis te gaan. Dachten we…

De auto was namelijk ondertussen zo gehecht geraakt aan de Duitse parkeerplaats dat die besloot nog wat langer te willen blijven. Na wat probeersels met resets en dergelijke bleek dat wij het zelf niet opgelost kregen, dus even naar de pechhulp in Nederland gebeld. Die stuurden wel een monteur, maar dat zou een tot anderhalf uur gaan duren. Ondertussen hadden wij bedacht dat vier mensen met een taxi terug naar het hotel zouden gaan, daar stonden namelijk nog de auto’s van Raymond en Stef. Gelukkig waren de taxi’s voorbereid op het einde van de beurs en stonden ze meteen klaar voor ons. Ter plekke bij het hotel nog even met wat spullen geschoven, waarna Raymond en Maureen vast richting Nederland gingen. Wilfred en ik gingen terug naar Messe, waar Stef en Pieter al dan niet geduldig zaten te wachten op de pechhulp.

Terug op de parking bleek dat er aan de Nederlandse kant was misgegaan was waardoor de Duitse monteur nog niet onderweg was. Die kwam er nu wel aan, maar dat zou nog wel een half uurtje duren. Ondertussen hadden we toch wel honger gekregen, dus besloten Stef en ik op en neer te rijden naar de lokale McDonalds. Toen we terug kwamen was het probleem opgelost en was de monteur zelfs al weer weg. Na snel wat gegeten te hebben konden we iets voor 22.30 uur eindelijk ontsnappen van de parking.

Slotwoord

En zo kwam de veertigste editie van Spiel ten einde. Een jaargang waarin er zoveel veranderd was, maar tegelijk ook heel veel hetzelfde gebleven was. De drukte in de hallen, de hoeveelheid spellen, de vele (oude) bekenden onder de medebezoekers en standhouders, en natuurlijk ook de schnitzels ’s avonds na de beurs. Het nieuwe team van de organisatie zal ongetwijfeld een aantal leermomenten meenemen naar volgend jaar, maar al met al denk ik dat men met een goed gevoel zal terugkijken op deze bijzondere jaargang. Ik heb me in ieder geval weer goed vermaakt, en kijk nu al weer uit naar de editie van volgend jaar!
En terwijl wij Nederlanders ons alweer gaan voorbereiden op het Spellenspektakel maakte Merz Verlag bekend dat er dit jaar 193.000 bezoekers hun weg naar het bordspellen Walhalla gevonden hebben. Een mooi aantal, en een stuk hoger dan de voorzichtige verwachting van de organisatie.

Enthousiast geworden om volgend jaar ook met de groep richting Essen te trekken? Of wil je gewoon wat meer algemene informatie over de beurs hebben? Kijk dan ook eens op onze speciale Spiel pagina. En noteer dan ook meteen de data voor volgend jaar in de agenda: 3-6 oktober 2024, voor het eerst in lange tijd eens niet in de herfstvakantie van Nordrhein-Westfalen.