Master of Economy

Spelgegevens

Naam spel	Master of Economy
Spelbedenker	Andrzej Kurek
Vormgeving	Pawel Klus
Uitgever	Sinonis

2-4	14+	120-150 minuten
50,00	strategie/economie

De eerste indruk

Zoals de titel doet vermoeden draait het spelletje om economie. De spelers zijn ondernemers die aan het begin van het spel hun eigen bedrijf beginnen. En, zoals ook al te verwachten was, is de speler die het meeste geld heeft verdiend de winnaar en mag zichzelf Master of Economy noemen.

In de doos zit aardig wat materiaal van goede kwaliteit (mag ook wel, voor die prijs). Houten blokjes en fabrieken zijn van hetzelfde hout als al die andere spellen die blokjes gebruiken, daar zit niet veel verschil. Het verschil zit vooral in het geld en karton. Waar sommige spellen tegenwoordig slappe (maar goedkope) papiertjes gebruiken, is dit geld uitzonderlijk stevig. Heel dik papier wat goed aanvoelt. Ook de kartonnen speelborden zijn van goede kwaliteit, maar nogal glimmend. Uitzonderlijk irritant als het licht uit de verkeerde richting komt.

De voorbereiding

Zoals gezegd krijgt iedere speler een eigen bedrijf in de kleuren geel, groen, rood of blauw, en alle daarbij behorende onderdelen, zoals een aandelenpakket van tien aandelen en een aantal biedstenen. De spelervolgorde wordt bepaald en alle overige onderdelen worden aan de kant gelegd.

---

Spelverloop

De spelers proberen in vier jaar, ofwel vier ronden zoveel mogelijk geld uit de bedrijven te zuigen. Hierbij is het van het allergrootste belang dat het verschil tussen speler en bedrijf duidelijk is. Een bedrijf voert acties uit, maar een speler wint het spel. Er is geen enkele relatie tussen speler en bedrijf. Het kan namelijk zo zijn dat ik het spel begin als manager van het rode bedrijf, maar dat het rode bedrijf failliet gaat. Maar ik kan dan nog wel winnen als ik als speler het meeste geld heb. Belangrijk verschil dus.

Elke ronde bestaat uit tien fases, waarbij steeds fase één en zes dezelfde zijn, net als twee en zeven, drie en acht, vier en negen en dan zijn fase vijf en tien wel verschillend. De fases:

Fase één en zes, investeren:

bedrijven bouwen maximaal drie fabrieken. Er zijn zes soorten fabrieken die verschillende goederen produceren die later verkocht kunnen worden.

Fase twee en zeven, fabrieken voeden:

fabrieken worden gevoed met grondstoffen (uit het warenhuis) die nodig zijn om te kunnen produceren

Fase drie en acht, produceren:

de fabrieken die voorzien zijn van de juiste grondstoffen produceren nu grondstoffen. Geproduceerde grondstoffen worden opgeslagen in het warenhuis.

Fase vier en negen, handel:

elk bedrijf mag nu goederen importeren en/of exporteren. Hiervoor heeft elk bedrijf zes biedstenen. Per grondstof is er één import kolom waar een onbeperkt aantal stenen mogen staan, en er is een export kolom waar per vakje maar één steen mag staan. Staan er bij een grondstof alleen stenen op import, dan kopen al deze bedrijven goederen voor de prijs die op dit vak gedrukt staat. Staan er bij een grondstof alleen stenen op export, dan verkopen deze bedrijven aan het buitenland voor de prijs die op het vakje gedrukt staat. Maar, staan er stenen op import en op export, dan wordt er eerst verkocht aan het andere bedrijf. Het importerende bedrijf betaald de prijs die op het verkoopvakje staat aan het exporterende bedrijf. Voor elke verkoopactie van een bedrijf, krijgt dat bedrijf één punt.

Fase vijf, financiën:

ieder bedrijf moet eerst rente betalen over leningen, €1 per lening. Daarna mogen bedrijven aandelen kopen van andere bedrijven, of van het eigen bedrijf. De kosten zijn afhankelijk van de waarde van het bedrijf, wat weer afhankelijk is van het aantal punten van dat bedrijf. Hierna mogen bedrijven leningen afsluiten en ontvangen €5 voor elke lening.

Fase tien, directievergadering:

deze fase is de moeilijkste en bestaat uit de meeste stappen:

• De managers van bedrijven ontvangen een bonus voor het aantal fabrieken die het bedrijf bezit.
• Managers mogen geld uit het bedrijf trekken. Omdat dit niet helemaal legaal is, moet het bedrijf extra geld uitgeven om deze duistere praktijken geheim te houden.
• Bedrijven betalen dividenden uit aan spelers. Per aandeel in het bezit van een speler, betaalt het bedrijf €1, onder voorwaarde dat alle aandelen betaalt kunnen worden.
• Bedrijven mogen aandelen terugkopen van spelers of andere bedrijven. De aandelen gaan terug naar de markt en het geld gaat naar de vorige eigenaar.
• Nu wordt er gestemd voor de nieuwe directie. Elke speler mag zichzelf kandidaat stellen, ook spelers zonder aandelen van dat bedrijf. Spelers stemmen op kandidaten waarbij elk aandeel telt als 1 stem. De speler met de meeste stemmen wordt manager. Het kan dus zijn dat een speler op deze manier een bedrijf overneemt van een andere speler.
• Als laatste stap mogen spelers aandelen kopen in bedrijven. Ook nu is de prijs afhankelijk van de waarde van het bedrijf.

Hierna wordt de nieuwe speelvolgorde bepaald. Iedere speler krijgt een telefoonfiche en mag bepalen of hij een bedrijf steunt. Het bedrijf wat de meeste steun krijgt (waar de meeste telefoonfiches op liggen) komt op één, en zo aflopend waarbij het bedrijf met de minste steun op de laatste plaats komt. Dan begint de volgende ronde. Het spel is afgelopen als een bedrijf aan het eind van een handelsfase vijfentwintig punten heeft, of aan het eind van fase negen in ronde vier. Nu worden alle aandelen in bezit van bedrijven verkocht. De verkoopprijs is afhankelijk van de bedrijfswaarde van het aandeel. Het geld wat bedrijven nu hebben wordt uitbetaald aan de spelers die aandelen hebben. Hiervoor wordt het bedrag gedeeld door het aantal aandelen, zoveel levert elk aandeel op. Alles wat niet meer verdeeld kan worden wordt aan de manager gegeven. Als laatste worden aandelen in het bezit van spelers nog verkocht, en de winnaar is de speler met het meeste geld.

Tips en opmerkingen

Belangrijk is het verschil tussen bedrijf en speler. Acties van bedrijven worden uitgevoerd door de manager (een speler), maar namens het bedrijf. Vooral de twee stapels geld en aandelen (van speler en van bedrijf) moeten goed uit elkaar gehouden worden.

Oordeel recensent

Master of Economy speelt langzaam en langdradig, het spel heeft niet de aantrekkingskracht die sommige spellen wel hebben. Een goed spel houd je in een houdgreep en laat pas los na de eindtelling, je blijft er mee bezig en wilt blijven doorgaan tot het uiterste, je wil er alles aan doen om als overwinnaar te eindigen en zal niet snel vergeten worden. Master of Economy helaas geen van deze eigenschappen. Het is niet erg om het spel te verliezen, want dat betekent dat het spel is afgelopen en dat er iets anders gespeeld kan worden. Ook is de bedrijf-speler relatie onnodig ingewikkeld gemaakt. En dat is jammer, want het spel heeft zeker potentieel. Al met al is Master of Economy een spel met een goede basis, maar deze basis is niet goed afgewerkt. Deze slechte afwerking leidt tot een spel wat geen diepe indruk zal achterlaten en wat snel vergeten zal worden.