Toen ik het doosje zag staan op het ‘Spellenspektakeltje 2009’ moest ik even denken aan het Strijps Bultje van Henri over de zoektocht naar spellen gebaseerd op het boek 1984 van George Orwel. Daarin wordt kort het spel Kremlin, dat over de koude oorlog gaat, beschreven. Het is niet dat het spel ‘Koude Oorlog: CIA vs. KGB’ daar op lijkt, maar ik had wel het gevoel dat ik een koude oorlog spel in mijn verzameling wilde hebben. Na een aantal commentaren gelezen te hebben op BoardgameGeek heb ik het spel gekocht voor de prijs van 5 euro.
De Koude Oorlog is een kaartspel voor twee spelers uitgegeven door PS-Games. In het doosje zit: 6 CIA agent- en 6 KGB agentkaarten, twee scorekaarten en bijbehorende glazen scoremarkeerstenen, 24 groeperingskaarten (6 van elke soort), 21 doelwitkaarten, drie fiches (2 overwinningsfiches en een balansfiche) en een handleiding. Het thema is goed doorgevoerd in de regels en in het spelmateriaal met foto’s en afbeeldingen die uit het begin van de tweede helft van de twintigste eeuw lijken te komen. De agentkaarten zijn een soort paspoorten, inclusief een pasfoto van de agent. De fiches zijn stevige plastic schijven met daarop een glimmende afbeeldingen. Ook het andere materiaal is degelijk en goed uitgevoerd, hoewel de groeperings- en doelwitkaarten wel wat dun zijn.
Spelverloop
Ik vind dat de regels niet echt duidelijk opgeschreven zijn voor het eigenlijk eenvoudige spel dat de Koude Oorlog is. Het spel bestaat uit twee onderdelen: het kiezen van een agent en de strijd om invloed. Aan het begin van een ronde wordt er een doelwitkaart open gelegd en kiezen beide spelers een agent uit hun hoofdkwartier en leggen die gesloten voor zich neer. Deze agenten bepalen aan het einde van de ronde de uitkomst. Dan worden de groepskaarten geschud en de speler die de balansfiche heeft kiest wie er begint met spelen.
Dan begint de strijd om invloed. De doelkaart waarom gespeeld wordt heeft een stabiliteit en een populatie. De populatie geeft aan hoeveel groepskaarten elke speler voor zich mag hebben liggen. Elke groepskaart heeft een invloedswaarde van één tot en met zes. Wat je moet proberen is een aantal groepskaarten te spelen waarvan de invloedwaarde samen (bij elkaar opgeteld) zo dicht mogelijk bij de stabiliteit van de doelkaart ligt zonder dat deze overschreden wordt. Een groepskaart behoord tot één van vier afdelingen met elk hun eigen mobilisatie-effect. De afdeling wordt ook gebruikt als tiebreaker.
Om de beurt kan elke speler één van de volgende acties uitvoeren: passen, een groep rekruteren door een groepskaart te trekken en voor zich neer te leggen of een gerekruteerde groep mobiliseren door het effect van de groep uit te voeren en de kaart een kwartslag te draaien. Er zijn vier soorten groepen met elk hun eigen mobilisatie-effect: leger – vernietig een andere groepskaart, politiek – verplaats een groep naar de andere speler, economie – verander de status van een groep van gerekruteerd naar gemobiliseerd of andersom en media – bekijk de volgende groepskaart en kies of je hem aflegt, teruglegt of speelt. De groepskaarten waarop een effect betrekking heeft mag die van jezelf of van de andere speler zijn.
Er worden acties uitgevoerd totdat beide spelers na elkaar gepast hebben. Dan wordt er gekeken wie het dichts bij de stabiliteit van het doel gekomen is. Die speler legt zijn dominantiefiche op het doel. De andere speler krijgt de balansfiche en mag de volgende beurt bepalen wie er begint met de strijd om invloed. Als een speler een grotere invloed uitoefent dan de stabiliteit van het doel, dan ontstaat er burgerlijke onrust. De agent van die speler wordt door zijn land in de steek gelaten en uitgeschakeld (uit het spel verwijderd). Dan worden de agent kaarten bekend gemaakt en de agenda’s van de agenten uitgevoerd. Als er na het uitvoeren van de agenda nog een doel onder het dominatiefiche ligt, dan wint die speler het doelwit en krijgt hij de punten die er op staan.
De agenten
Beide spelers hebben de beschikking over zes verschillende agenten met elk een eigen agenda. Zo is er de meester spion waarbij de speler die de strijd om invloed verloren heeft het doelwit wint. Als je de strijd gewonnen hebt met een huurmoordenaar, dan wordt de agent van de tegenstander uitgeschakeld, maar het doelwit wordt onderop de doelwitkaartenstapel gelegd en kan dus deze beurt niet meer gewonnen worden. Als je extra punten wilt winnen, dan zet je de directeur in waarbij de winnaar niet alleen het actieve doelwit wint, maar ook het onderste doelwit van de doelwitkaartenstapel.
De belangrijkste agent is misschien wel de onderdirecteur. Deze agent kan nooit uitgeschakeld worden en gaat nooit met verlof. Dezelfde agent kan namelijk niet twee keer achter elkaar gespeeld worden, na een ronde gaan ze met verlof om de volgende ronde weer terug te keren naar het hoofdkwartier. De onderdirecteur zorgt ervoor dat je nooit zonder agenten komt te zitten.
Er zijn nog twee andere agenten waarmee je invloed kunt krijgen op de groeperingen en waarmee je kunt zien welke agent de tegenstander speelt, of bepaalt met welke agent hij niet zal spelen.
De agenda’s van de agenten worden uitgevoerd op volgorde van het initiatief van de agent (1 t/m 6). Dit bepaald hoe eventuele conflicten bij het uitvoeren van de agenda’s opgelost worden.
Speelbaarheid
Het spel bevat een flinke dosis geluk wat gecompenseerd wordt door een leuke dosis bluf. Het lijkt erop of je redelijk wat invloed hebt op de strijd om de macht, maar dat valt toch wel tegen. Je moet de goede kaarten trekken en geen fouten maken, de rest is geluk. Je kunt wel proberen je geluk te beïnvloeden. Daarbij komen de agenten om de hoek kijken, maar het goed inzetten van agenten is niet eenvoudig. En je moet dan ook het balansfiche aan je eigen kant hebben om zaken naar je hand te kunnen zetten.
Er zijn twee soorten doelkaarten: de landen en gebeurtenissen. De gebeurteniskaarten hebben altijd een populatie van één. Dat betekent dat elke speler één groepskaart speelt en dat degene met de hoogste waarde de gebeurtenis wint. Soms kun je nog iets doen met het mobiliseereffect van de groep, maar dat komt niet zo vaak voor. Een huisregel die door veel mensen geadviseerd wordt is het verhogen van de populatie van deze kaarten naar twee, waardoor er een echte strijd om invloed kan ontstaan. Ik heb dit zelf niet uitgeprobeerd, maar ik denk dat deze aanpassing een verbetering is.
Slechte handleiding
De handleiding is 14 pagina’s lang en je moet het een aantal keer lezen om te begrijpen hoe het spel werkt. Een ronde bestaat uit zes fasen waarbij sommige fasen weer in vier of meer subfasen verdeeld worden. Iets wat bijvoorbeeld niet duidelijk in de regels staat is dat je de doelwitkaarten die je wint krijgt. Dit is onduidelijk omdat je ook de gewonnen punten op een scorekaart bijhoudt. Maar er zijn speciale doelwitkaarten die je weer af kunt leggen om een speciaal effect te bewerkstelligen. Dus krijg je de doelwitkaarten.
Conclusie
Ik vind de strijd om de macht een leuk spelmechanisme, waarbij het jammer is dat de gelukscomponent wat hoog is. Door de toevoeging van de agenten en daardoor het blufelement te introduceren is dit gewoon een heel leuk spel om te spelen. Ook het thema voegt duidelijk wat toe en geeft het spel een minder abstract gevoel.
Het spel is goed uitgevoerd en leuk om tussendoor te spelen. Als je van pest en bluf spelletjes houd is dit een goede tweepersoons variant. Je moet je dan wel door de regels van het regelboekje heen willen werken. Maar op internet zijn er goede samenvattingen te vinden. Bij bol.com kost het spel 9 euro, wat een goede prijs is. Maar waarschijnlijk kun je het spel ergens anders goedkoper krijgen. Als je iets hebt tegen spellen met een hoge geluksfactor, dan moet je dit spel links laten liggen.
| Koude Oorlog: CIA vs. KGB |
|
| Totaal |   |
| Prijs | |
| Speelbaarheid |  |
| Vormgeving | |
| Geluk | |
| Tactiek | |